Boşanma Davası Nedir ve Nasıl Açılır?

Boşanma davasının iki kategorisi vardır ve bunlar; anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davasıdır. Anlaşmalı ya da çekişmeli boşanma davalarından hangisinin açılacağına göre boşanma davasının nasıl açılacağı değişir. Fakat, her iki tip dava da aile mahkemesinde açılır.

Boşanmak isteyen taraflardan biri iki nüsha dava dilekçesine ek olarak eğer eklemek istediği başka evraklar varsa bunları ekler ve nüfus cüzdanı fotokopisi ile avukatsız olarak boşanma davasını kendisi açabilir.

Çekişmeli boşanma davasına bakmaya yetkili mahkeme aşağıda verilen şekilde belirlenir:

• Davalı tarafın yerleşim yerinde olan aile mahkemesinde boşanma davası açılabilir.
• Davacı tarafın yerleşim yerinde olan aile mahkemesinde boşanma davası açılabilir.
• Boşanmak isteyen eşlerin son 6 ayda birlikte ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesinde boşanma davası açılabilir.

Boşanma Sebepleri Nelerdir?

Boşanma davası açma sebepleri, Medeni Kanuna göre aşağıda sıralanmıştır;

• Zina
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
• Terk
• Akıl hastalığı
• Evlilik birliğinin sarsılması

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Herhangi bir adliyede anlaşmalı boşanma davası açılabilir. Burada tarafların ikametgahının yetkili mahkemenin belirlenmesi açısından bir önemi yoktur. Anlaşmalı boşanma davası, tarafların uygun gördükleri herhangi bir adliyenin aile mahkemesinde açılabilir. Anlaşmalı boşanma protokolü, anlaşmalı boşanma davası için en önemli unsurdur. Buna göre, tarafların hazırladığı anlaşmalı boşanma protokolü esas alınarak aile mahkemesi tarafından boşanma kararı verilir.

Anlaşmalı boşanma davasında, çekişmeli boşanma davasında uygulanan usullere başvurulmaz. Karşı tarafa tebligat gönderme, cevap dilekçesi ya da ön inceleme aşaması gibi usuller geçilir ve anlaşmalı boşanma davası için doğrudan duruşma günü tebliğ edilir. Duruşma gününde ise tarafların daha önceden hazırlayıp imzalamış oldukları protokol, aile mahkemesinin hakimi tarafından duruşma sırasında onaylanır ve boşanma kararı verilir.

Boşanma Davasında Gerekçe Göstermek Gerekir mi?

Boşanma davasını açan taraf söz konusu dava dilekçesinde somut bir boşanma sebebi göstermelidir. Bu sebepler; genel nitelikli sebeplerden olan şiddetli geçimsizlik vb. olabileceği gibi, özel nitelikli sebeplerden olan aldatma, ortak konutu terk etme vb. gibi sebepler de olabilir.

Söz konusu davanın tarafları, verdikleri boşanma dilekçesinde ortaya koydukları sebepleri dava yargılamasının yapıldığı sırada ispatlamalıdır. Eğer bu ispat gerçekleşmezse boşanma davası mahkeme tarafından reddedilir. Söz konusu davası açan eşlerden biri, hem mahkemeye dava için bir sebep sunmalı hem de yargılama sırasında karşı tarafın kusurlu olduğunu ispatlamalıdır. Burada belirtmek gerekir ki, eğer davayı açan tarafın boşanma nedeni olarak mahkemeye sunduğu olayın meydana geliş sebebi kendi kusurlu hareketinden kaynaklanıyorsa, boşanma davası mahkeme tarafından reddedilir. Tarafların kusuru ya da mahkemeye sundukları gerekçeleri anlaşmalı boşanma davasında uyuşmazlık konusu yapılmaz.

Boşanma Davasının Maliyeti Nedir? Dava Açma Ücreti Ne Kadar?

Boşanma davasını açan taraf olan davacı, mahkeme veznesine dava harç ve giderlerini peşin olarak yatırmak zorundadır. Sadece boşanma dilekçesi verilmiş ancak dava harç ve giderleri yatırılmamış ise bu durum davanın görülmesini sağlamaz. Ancak, eğer davanın başında dava harç ve giderleri eksik yatırılmış ise mahkeme hakimi söz konusu davacıya dava harç ve giderlerini tamamlaması için süre verir. Söz konusu bu süre içerisinde davacı tarafından mahkeme harç ve giderleri yatırılmaz ise davanın açılmamış sayılması kararı verilir.

Boşanma davası açmanın maliyeti günümüzde ortalama 300 TL-500 TL arasındadır. Bu maliyet söz konusu boşanma davasında dinlenecek olan tanık sayısı, söz konusu dava dosyasının bilirkişiye gönderilip gönderilmeyeceği ya da başka kurumlardan belge talep edilip edilmeyeceğine göre çeşitli farklılıklar gösterebilir.

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Boşanma davasının ne kadar süreceği öncelikle boşanma davasının türüne bağlıdır. Söz konusu dava anlaşmalı boşanma davası ise tek celsede dava sona erer ve davanın karara bağlanması ortalama 1 ila 4 ay arasında meydana gelir.

Öte yandan çekişmeli boşanma davasında; söz konusu davanın niteliğine göre dava süresi uzayabilir ya da kısalabilir. Usulüne uygun tebligat yapılması, ön inceleme duruşması yapılması, inceleme duruşmaları ve karar duruşması gibi aşamalardan meydana gelen çekişmeli boşanma davasında süre anlaşmalı boşanma davasına göre daha uzundur. Bu aşamalara ek olarak; davada dinlenecek tanık sayısı, söz konusu tanıkların ikamet ettikleri yer, bu tanıkların ilk davette davaya gelip gelmemeleri, başka kurumlardan talep edilen belgelerin belirli bir sürede gelip gelmemesi ve söz konusu taraflar hakkında diğer araştırma işlemlerinin süresi de çekişmeli boşanma davasının ne kadar süreceğini belirlemektedir. Çekişmeli boşanma davaları ortalama olarak 1,5 yıl ve 3 yıl arasında sonuçlanır.

Boşanma Davası Taraflarının Duruşmaya Katılması Gerekir mi?

Boşanma davaları için tarafların vekalet verdiği avukat varsa, kural olarak mahkemeye katılma zorunlulukları yoktur. Fakat, eğer taraflar kısa sürede boşanmak istiyorlarsa anlaşmalı boşanma davasında iki tarafın da duruşmada hazır olması şarttır çünkü mahkeme hakimi boşanma talebinin her iki tarafın da özgür iradesiyle oluşturulduğunu kontrol etmek için her iki tarafı da dinleyerek kontrol etmek zorundadır.

İspat açısından bir tartışma sürecinin yürütüldüğü bir dava türü olan çekişmeli boşanma davasında, söz konusu taraflar dilekçelerinde ileri sürdükleri iddiaların delillerini karşılıklı olarak hakim önünde tartışmalıdır. Dava sırasında ispat ve velayet, nafaka, tazminat vb. gibi diğer çekişmeli hususlar için karşılıklı bir tartışmanın yürütüldüğü çekişmeli boşanma davaları bir avukat tarafından takip ediliyor ise söz konusu tarafların dava duruşmasına bizzat katılma zorunluluğu yoktur. Söz konusu bu davalarda, tarafları temsil eden avukatlar beyanda bulunabilir ve delilleri mahkemede tartışabilir.

Ancak burada belirtmek gerekir ki, söz konusu boşanma davası ister anlaşmalı boşanma davası olsun ister çekişmeli boşanma davası olsun, avukat tutmayan taraf duruşmaya bizzat katılmalı ve kendisini savunmalıdır.

Eşlerden Biri Boşanmak İstemiyorsa Davanın Sonucu Ne Olur?

Boşanma davalarında genelde davanın iki tarafı da diğer tarafın kusurunu ispatlayarak söz konusu davanın kendi lehlerine sonuçlanması için çaba harcarlar. Ancak bazı durumlarda eşlerden birisi boşanmak istemeyebilir. Bu durumda ise, söz konusu boşanma davasını açan eş karşı taraf boşanmaya yanaşmazsa dahi kendi iddialarını ispatlayarak davanın boşanmayla sonuçlanmasını sağlayabilir. Buna göre; boşanmak isteyen eş, dava dilekçesinde öne sürmüş olduğu iddiaları ispatlamak amacıyla dava sırasında tanık çağırıp dinletebilir ya da başka belge ve delilleri mahkeme heyetinin dikkatine sunabilir.

Ancak, eğer boşanmak istemeyen eş boşanma davasının açılmasına neden olan söz konusu olaylarda bir kusurunun olmadığını ispat ederse boşanma davası mahkeme tarafından reddedilir. Buna göre; boşanmak istemeyen eş hakkında iddia edilen söz konusu eşin kusurları mahkemede kanıtlanmadığı takdirde mahkemenin eşler için boşanma kararı vermesi mümkün değildir.