Bilişim Suçları Mahkemesi Nedir?

5237 sayılı Türk Ceza Kanununda ya da bazı özel kanunlarda yer alan ve bilişim suçlarına bakmakla görevlendirilmiş olan, suç vasfına göre ise uzman asliye ceza ya da ağır ceza mahkemelerini ifade eden terim bilişim suçları mahkemesi ya da kısa haliyle bilişim mahkemesi olarak bilinir.

Öncelikle belirtmemiz gerekir ki; işlenmiş olan fiilin şekline göre bilişim suçları farklı biçimlerde cezalandırılır. Öncesinde birtakım bilişim suçları normal asliye mahkemesinde bazıları ise normal ağır ceza mahkemesinde yargılanmakta idi. Bu anlamda mahkemeler arasında uzmanlaşma yaratılmadan bazı bilişim suçlarına ilişkin ceza davaları bölünmüş halde idi. Hakimler ve Savcılar Kurulu(HSK) kararı ile İstanbul-Bakırköy’de 20-22 numara arasındaki asliye ceza mahkemeleri ile 5-10 numara arası ağır ceza mahkemeleri ihtisas mahkemesi olarak (bilişim mahkemesi) bilişim suçlarına bakmak ile görevlendirilmiştir. Bu düzenlemeyle birlikte bütün dava ve işler söz konusu suçun vasfına göre uzman asliye ceza ya da ağır ceza mahkemelerine gönderilmek suretiyle bilişim suçları bakımından uzmanlaşmanın sağlanması hedeflenmiştir.

Bilişim Mahkemesi Hangi Suçlara ve Davalara Bakar?

Bilişim sistemine girme, bilişim sistemini engelleme veya bozma vb. gibi doğrudan düzenlenen bilişim suçlar ve bilişim yoluyla dolandırıcılık, hırsızlık suçu vb gibi dolaylı bir şekilde düzenlenmiş olan bilişim suçları olmak üzere bilişim suçları iki farklı kategoride değerlendirilir. Söz konusu işlenmiş olan suçun niteliğine ve verilecek olan ceza miktarına göre bazı bilişim suçları asliye ceza bilişim mahkemelerinde görülürken, bazı bilişim suçları ise uzman ağır ceza bilişim mahkemelerinde görülmektedir. Yukarıda ayrıntısına yer verdiğimiz şekliyle bir adliyede bulunan asliye ceza ve ağır ceza mahkemelerinin bir bölümü uzman bilişim mahkemesi sıfatı altında bilişim suçlarına bakmakla görevlendirilmiştir. Fakat burada belirtmemiz gerekir ki; söz konusu bu mahkemeler resmi yazışmalar sırasında bilişim mahkemesi şeklinde değil kendi adlarıyla anılırlar.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve bazı özel kanunlardaki bilişim suçlarına aşağıda yer verilmiştir;

• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenen nitelikli hırsızlık suçu. (Türk Ceza Kanunu madde 142/2-e) (Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)
• Bilişim sistemlerinden banka ya da kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen nitelikli dolandırıcılık suçu.(Türk Ceza Kanunu madde 158/1-f)(Görevli olan mahkeme: uzman ağır ceza bilişim mahkemesi)
• Söz konusu kişinin kendisini kamu görevlisi ya da banka, sigorta veya kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması ya da bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenen nitelikli dolandırıcılık suçu. (Türk Ceza Kanunu madde 158/1-l) (Görevli olan mahkeme: uzman ağır ceza bilişim mahkemesi)
• Bilişim sistemine kanuna aykırı şekilde girme suçu.(Türk Ceza Kanunu madde 243)(Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)
• Kanuna aykırı şekilde bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme ya da değiştirme suçu. (Türk Ceza Kanunu madde 244)(Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)
• Söz konusu fail tarafından banka ya da kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu. (Türk Ceza Kanunu madde 245)(Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)
• Söz konusu fail tarafından kanuna aykırı şekilde yasak cihaz ya da programları kullanma suçu. (Türk Ceza Kanunu madde 245/A)(Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)
• Bilişim suçları alanında yer alan söz konusu suçların işlenmesi suretiyle kendi yararına haksız bir şekilde menfaat sağlayan tüzel kişiler hakkında bu kişilere özel güvenlik tedbirlerinin uygulanması(Türk Ceza Kanunu madde 246)
• 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda düzenlenmiş olan yasadışı bahis suçları.(Görevli olan mahkeme: uzman asliye ceza bilişim mahkemesi)

Bilişim Suçları Mahkemesi Nasıl Kurulmuştur?

5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 9.maddesinin 5. fıkrasında, ilgili konu alanında uzmanlaşmanın sağlanması amacıyla, gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak daireler arasındaki iş dağılımının Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenebileceği şeklinde düzenleme yer alır.

Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 25.11.2021 ve 1229 sayılı kararı ile bilişim mahkemeleri de bazı asliye ceza ve ağır ceza mahkemelerinin söz konusu suçlara iş bölümü yapma şeklinde bakmaya görevli kılınmasıyla uzmanlık mahkemeleri olarak kurulmuştur.

Bilişim Mahkemesinin Amacı Nedir?

2021/1229 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulunun kararında bilişim mahkemesinin amacını şu şekilde açıklamıştır: ağır ceza ve asliye ceza mahkemelerine gelen işlerin vasıf ile mahiyeti itibariyle çeşitlilik göstermesi ve bu anlamda da bilişim ile ilgili suçlardan kaynaklanan dava ve işlerin niteliklerinin farklılık arz etmesi göz önüne alınarak; gerek uygulamada birliğin sağlanması gerekse etkin olma ve verimli olmanın artırılması ile uzmanlaşmanın önemi de göz önünde bulundurularak mezkûr dava ve işlerde iş dağılımı bakımından iki ya da daha fazla dairesi bulunan mahallerde uzmanlaşmaya gidilmesinde fayda olacağına dair karar verilmiştir.

Bilişim Mahkemelerinin Yargılama Usulü Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda düzenlenmiş olan bilişim suçları özel bir yargılama şekline tabi tutulmuş değildir. Söz konusu suçlar ilgili bilişim mahkemesi tarafından 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun kovuşturma hükümleri uygulanması suretiyle iddianame değerlendirilir ve buna göre de duruşma hazırlığı ve duruşma ilkeleri uygulanır. Söz konusu suçla ilgili bilişim mahkemesi tarafından verilen hükmün ardından ilgili karara karşı itiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvurulabilir.

Bilişim Mahkemesinde Uzlaşma, Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Nedir?

• Suç isnadı altındaki şüpheli/sanık ile suçun mağduru olan kişinin bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşması uzlaşma olarak adlandırılır. Burada belirtmemiz gerekir ki; bilişim mahkemesinde yargılama süreci görülen bilişim suçları uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
• Seri muhakeme usulü bilişim mahkemelerinde uygulanmaz.
• Türk Ceza Kanunu 243. maddede düzenlenmiş olan bilişim sistemine girme suçu hariç diğer bilişim suçları için basit yargılama usulü uygulanamaz.