Adli Kontrol Nedir?

Anasayfa » Faaliyet Alanlarımız » Ceza Hukuku » Adli Kontrol Nedir?

Adli Kontrol Nedir? | Mükyen Hukuk

Adli kontrol, kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin bulunması ve şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması; delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme; tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunması ihtimallerinin mevcut olduğu durumlarda, şüpheli veya sanığın kanunda öngörülen bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulduğu tedbirlerdir. Ayrıca Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’nin 55. maddesinde adli kontrol “Şüpheli veya sanığın tutuklanması yerine bir veya birden fazla yükümlülüğe tâbi tutularak, toplum içinde denetimini öngören bir koruma tedbiridir” şeklinde kısaca tanımlanmıştır.

Adli Kontrol Kararının Amacı Nedir?

Adli kontrol tedbirinin amacı tutuklamanın ağır sonuçlarını ortadan kaldırmaktır. Çünkü tutuklama niteliği itibariyle en ağır koruma tedbiridir. Adli kontrol kararıyla şüpheli veya sanığın özgürlüğünü sekteye uğratmamak ve aynı zamanda da yargılamanın düzgün bir şekilde yapılabilmesi amaçlanmaktadır.

Adli Kontrol Tedbirleri Nelerdir?

CMK 109.madde ve devamında bu tedbirler sayılmıştır.

  1. Yurt dışına çıkamamak,
  2. Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak,
  3. Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak,
  4. Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek,
  5. Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek,
  6. Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak,
  7. Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek,
  8. Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak,
  9. Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek,
  10. Konutunu terk etmemek,
  11. Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek,
  12. Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.

Adli Kontrol Kararını Hangi Mercii Verir?

Soruşturma aşamasında şüpheli hakkında Cumhuriyet Savcısının talebi doğrultusunda Sulh Ceza Hakimi tarafından verilir. Kovuşturma aşamasında sanık hakkında yargılamayı yapan Ceza Mahkemesi karar verir.

Adli Kontrol Tedbiri Ne Kadar Süreyle Verilir?

Adli kontrol tedbirinin uygulanma süresiyle ilgili bir sınır bulunmamaktadır. Ancak tutuklama sebeplerinin sona ermesi halinde adli kontrol tedbirinin de sona ermesi gerekmektedir.

Adli Kontrolde Geçen Süre Cezadan Mahsup Edilir Mi?

Kural olarak adli kontrolde geçen sürenin hapis cezasından düşürülmesi gibi bir durum söz konusu olmaz. CMK 109/3-e düzenlemesinde yer alan “özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek” tedbiri ve CMK m.109/3-j bendinde belirtilen “konutunu terk etmemek yükümlülüğü (ev hapsi)”, hükümlülük halinde cezadan mahsup edilebilir. Konutunu terk etmemek yükümlülüğü (ev hapsi) altında geçen her iki gün, cezanın mahsubunda bir gün olarak dikkate alınır.

Adli Kontrol Hangi Suçlar Bakımından Uygulanır?

Ceza miktarı ya da suç türü ne olursa olsun yürütülen herhangi bir soruşturmada adli kontrol hükümleri uygulanabilir.

Adli Kontrol Kaldırılması, Değiştirilmesi

Hâkim, Cumhuriyet savcısının istemiyle, adlî kontrol uygulamasında şüpheliyi bir veya birden çok yeni yükümlülük altına koyabilir; kontrolün içeriğini oluşturan yükümlülükleri bütünüyle veya kısmen kaldırabilir, değiştirebilir veya şüpheliyi bunlardan bazılarına uymaktan geçici olarak muaf tutabilir. Şüpheli veya sanığın istemi üzerine, Cumhuriyet savcısının görüşünü aldıktan sonra hâkim veya mahkeme beş gün içinde adli kontrol kararının kaldırılmasına karar verebilir.

Adli Kontrol Kararının Denetimi

Verilmiş olan adli kontrol kararlarını yerine getirme görevi, Denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlükleri veya bürolarına ait bulunmaktadır. Denetleme memuru tarafından, karar doğrultusunda bir denetleme planı hazırlanması gerekmektedir. Denetleme planının içeriğinde, hükmedilmiş olan yükümlülüğün türüne ve içeriğine göre, kişinin uymakla mükellef olduğu hususlar, bu hususların ne surette yerine getirileceğine ilişkin bilgiler bulunacaktır. Şüpheli veya sanığın denetleme planına uygun davranıp davranmadığı, şube müdürlüğü veya büro tarafından belirli aralıklarla; kişinin denetimli serbestlik ve yardım merkezlerini ziyareti veya denetleme memurlarının kişiyi ziyareti, araması biçiminde denetlenmelidir.

Adli Kontrol Tedbirlerine Uyulmamasının Sonuçları

Sayılan tedbirlere bilerek ve isteyerek uyulmaması, tedbirlerden herhangi birisinin ihlal edilmesi gibi hallerde mahkeme direkt olarak tutuklama kararı verebilir. Bu noktada şüpheli ya da sanığa verilecek olan hapis cezasının süresi dikkate alınmaz.

Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:

Randevu Al
0216 784 43 20

Diğer Makalelerimiz: