Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar ve Cezaları Nelerdir?

Anasayfa » Faaliyet Alanlarımız » Ceza Hukuku » Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar ve Cezaları Nelerdir?

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar ve Cezaları Nelerdir? | Mükyen Hukuk

5816 sayılı özel bir kanun olan “Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun” Mustafa Kemal Atatürk aleyhine işlenen tüm suçlarla ilgili düzenlemelere yer verir. Söz konusu kanunda; söz, yazı ya da çeşitli aleyhte davranışlarla işlenebilen temelde iki farklı suç tipi yer alır. Bu suçlar;

  • Atatürk’ün hatırasına hakaret suçu,
  • Atatürk’ü temsil eden heykel, büst ve abideleri veyahut Atatürk’ün kabrini tahrip etme, kırma, bozma veya kirletme suçu.

Günümüzde Mustafa Kemal Atatürk’e hakaret suçu çoğunlukla sosyal medya uygulamaları olan Twitter, Facebook ya da Instagram gibi çeşitli uygulamalar üzerinden işlenmektedir.

5816 Sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun

  1. Atatürk'ün hatırasına alenen hakaret eden veya söven kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Atatürk'ü temsil eden heykel, büst ve abideleri veyahut Atatürk'ün kabrini tahrip eden, kıran, bozan veya kirleten kimseye bir yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası verilir. Yukarıdaki fıkralarda yazılı suçları işlemeye başkalarını teşvik eden kimse asıl fail gibi cezalandırılır.
  2. Birinci maddede yazılı suçlar; iki veya daha fazla kimseler tarafından toplu olarak veya umumi veya umuma açık mahallerde yahut basın vasıtasıyla işlenirse hükmolunacak ceza yarı nispetinde artırılır. Birinci maddenin ikinci fıkrasında yazılı suçlar zor kullanılarak işlenir veya bu suretle işlenmesine teşebbüs olunursa verilecek ceza bir misli artırılır.
  3. Bu kanunda yazılı suçlardan dolayı Cumhuriyet savcılıklarınca re'sen takibat yapılır.
  4. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
  5. Bu kanunu Adalet Bakanı yürütür.

Atatürk’ün Hatırasına Hakaret Suçu ve Cezası Nedir?

Hakaret suçu, yaşayan insanların aleyhinde işlenebilen bir suçtur. Ölmüş olan kişilerin ise sadece hatıralarına hakaret suçundan söz edilebilir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 130. maddesinde genel bir suç olan bir kişinin hatırasına hakaret suçu ile ilgili düzenlemelere yer verilir. 5816 sayılı özel bir kanun olan Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun’un 1/1. maddesinde ise özel olarak Atatürk'ün hatırasına hakaret ya da sövme suçu ile ilgili düzenlemeler yer alır. Söz konusu bu fiillerin suç olarak düzenlenmesinin amacı Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi varlığı ve hatırasının korunmasıdır.

Atatürk’ün hatırasına hakaret eden failin hangi neden ya da nedenlerle bu fiili işlediğinin suçun oluşumu açısından bir önemi yoktur. Çünkü Atatürk’e hakaret suçu genel kast ile işlenebilen bir suçtur. Bu demektir ki, söz konusu failin Atatürk’ün hatırasına hakaret ya da sövme hareketinde bulunması suçun oluşumu için yeterlidir.

Atatürk’ün hatırasına hakaret suçu aşağıda açıklanan haliyle iki şekilde işlenebilir:

Atatürk’ün Hatırasına Hakaret Etmek

Atatürk’ün hatırasını değersizleştiren somut bir fiil ya da oldu gerçekleştirmek Atatürk’ün hatırasına hakaret etmek demektir. Bu duruma örnek olarak; “Atatürk bu devleti başka ülkelere sattı” vs. şeklinde sözler sarf etmek Atatürk’ün hatırasını değersizleştiren somut fiil ya da olgu istinadıdır.

Atatürk’ün Hatırasına Sövmek

Genel ve soyut nitelikli söz ve davranışlarla Atatürk’ün hatırasının değersizleştirilmesi Atatürk’ün hatırasına sövmek olarak ifade edilir. Örnek olarak; Atatürk hakkında hakaret değeri taşıyan sözler söylemek ya da Atatürk’e küfür etmek, resmine tükürmek vb. davranışlar Atatürk’e sövme fiili olarak verilebilir.

Atatürk’ün Hatırasına Hakaret Suçunda Aleniyet Nedir?

Atatürk’ün hatırasına hakaret suçu alenen işlenmesi gereken bir suçtur. Söz konusu fiilin unsurları arasında aleni olma durumu yok ise Atatürk’ün hatırasına hakaret suçu vücut bulmaz. Aleniyet unsurunun gerçekleşmesi için suçun işlendiği yerde başka kişi ya da kişilerin olması da tek başına yeterli değildir. Atatürk hakkında hakaret içeren söz ya da davranışın belirlenemeyecek ya da tespit edilemeyecek kadar çok kişi tarafından görülmesi, duyulması ve algılanmış olma olasılığının bulunması gerekir.

Atatürk’e Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

5816 sayılı özel bir kanun olan Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun’un 1. maddesinde yer alan düzenlemeye göre Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret eden ya da söven kişi 1 ila 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Söz konusu suçun internet aracılığıyla Twitter, Facebook ve Instagram gibi çeşitli sosyal medya uygulamaları üzerinden işlenmesi halinde yukarıda verilen madde hükümleri uygulanır. İlgili kanunda söz konusu suçun internet üzerinden işlenmesi haliyle ilgili herhangi bir artırım nedeni düzenlenmemiştir. Suçun aleni şekilde işlenmesi Atatürk’e hakaret suçu için halihazırda suçun unsurunu oluşturur.

Atatürk’ün Heykel, Büst ve Abideleri ile Kabrine Zarar Verme Suçu Nedir?

5816 sayılı özel kanunda Atatürk’ü temsil eden heykel, büst ve abideler gibi anıtları ya da Atatürk’ün kabrini tahrip etmek, kırmak, bozmak ya da kirletmek suç olarak düzenlenmiştir.

Tahrip Etme:Heykel, büst, kaide ya da abide gibi anıt vb. şeyleri kısmen zarar görecek şekilde saldırıda bulunmaktır.

Kırma:Büst, heykel, mezar, abide gibi anıtları parçalara ayırmak ya da bir bölümünü ana gövdeden ayırmaktır.

Bozma:Büst, heykel, mezar, abide gibi anıtların amacına uygun kullanılmasını imkansız hale getirmektir.

Kirletme: Heykel, büst, mezar ve anıtlar üzerinde yazı yazmak, resim çizmek, kağıt, afiş, ilan vb. şeyler yapıştırmaktır.

Atatürk’ün Heykel, Büst ve Abideleri ile Kabrine Zarar Verme Suçu Cezası Nedir?

5816 sayılı özel kanunun 1. ve 2. maddelerine göre Mustafa Kemal Atatürk’ü temsil eden büst, heykel ve abideleri ya da Atatürk’ün kabrini tahrip etmek, kırmak, bozmak ya da kirletmek fiilleriyle zarar veren kişi hakkında 1 ila 5 yıla kadar ağır hapis cezası hükmü verilir.

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlarda Cezayı Artıran Haller Nelerdir?

5816 sayılı özel kanunun 2. maddesinde Atatürk’ün hatırasına hakaret suçunda cezayı artıran haller düzenlenmiştir. Buna göre bu suçlar;

  • İki veya daha fazla kişi tarafından hep birlikte işlenirse söz konusu faillerin her birinin cezası yarı oranında artırılır.
  • Umumi ya da umuma açık alışveriş merkezi, cami, okul, toplu taşıma araçları vb. mahallerde işlenirse ceza yarı oranında artırılır.
  • Basın vasıtasıyla işlenirse ceza yarı oranında artırılır.
  • Atatürk’e hakaret veya Atatürk’ü temsil eden heykel, büst ve abideleri ya da Atatürk’ün kabrini tahrip etme, kırma, bozma veya kirletme suçları zor kullanılarak işlenir ya da bu suretle işlenmesine teşebbüs olunursa verilecek ceza bir kat artırılır.
  • Atatürk’e hakaret suçunun zincirleme suç olacak şekilde işlenmesi de 1/4 ila 3/4 arasında artırım nedeni olarak düzenlenmiştir.

Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:

Randevu Al
0216 784 43 20

Diğer Makalelerimiz: