Şahsi Cezasızlık Sebepleri

Anasayfa » Faaliyet Alanlarımız » Ceza Hukuku » Şahsi Cezasızlık Sebepleri

Şahsi Cezasızlık Sebepleri | Mükyen Hukuk

Şahsi cezasızlık sebepleri, failin TCK’da belirtilen hallerde cezalandırılmaması sonucunu doğuran sebeplerdir. Bu hallerde suç oluşmuş olmakla birlikte fail belirli sebeplerle cezalandırılmaz.

Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Şahsi Cezasızlık Sebepleri

Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık

TCK madde 22/6’ya göre “taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.”

Bu durumda netice öncelikle basit taksirli hareket sonucu meydana gelmelidir, bilinçli taksir halinde cezasızlık değil cezanın indirilmesi söz konusu olacaktır. Yine bu hareket failin, kendisi ve ailesinin durumu göz alındığında ceza verilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmalıdır. Bu mağduriyet maddi veya manevi şekilde olabilir.

Yargıtay kararları göz önüne alındığında, özellikle failin mağdur ile aynı aileden olması ve eylem ile herhangi diğer üçüncü bir kişiye zarar verilmemiş olması önem arz etmektedir. Yine hareket sırasında failin kişisel durumu da hareketin basit taksir mi bilinçli taksir mi olduğu hususunda önem teşkil edecektir.

Malvarlığına Karşı Suçlarda Şahsi Cezasızlık

Malvarlığına ilişkin suçlar; mala zarar verme, dolandırıcılık, hırsızlık, suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi, güveni kötüye kullanma, karşılıksız yararlanma, hakkı olmayan yere tecavüz, ibadethane ve mezarlıklara zarar verme, şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi, hileli iflas, taksirli iflas, bilgi vermeme, bedelsiz senedi kullanma suçları olarak sıralanabilir. Yağma ve nitelikli yağma suçları hariç sayılan bu suçlarda şahsi cezasızlık sebebi gündeme gelebilir.

TCK madde 167/1’e göre yağma ve nitelikli yağma hariç, yukarıda sıralanan bu suçların;

  • a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
  • b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın,
  • c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.

Yalan Tanıklık Suçunda Şahsi Cezasızlık

TCK madde 273’e göre kişi kendi, üstsoyu, altsoyu, eşi veya kardeşi ile ilgili soruşturma veya kovuşturmaya neden olabilecek bir durumla ilgili yalan tanıklıkta bulunursa ceza verilmekten vazgeçilebilir veya cezada indirime gidilebilir.

Yine maddeye göre, kişinin tanıklıktan çekilme hakkı bulunmasına rağmen bu hak kendine hatırlatılmadan gerçeğe aykırı tanıklık yaparsa ceza verilmekten vazgeçilebilir veya cezada indirime gidilebilir.

Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme Suçunda Şahsi Cezasızlık

TCK madde 281 uyarınca kişi kendi işlediği suçlarda ya da işlenişine iştirak ettiği suçlarda gerçeğin ortaya çıkmasını engellemek amacıyla delilleri yok eder, siler, gizler, değiştirir veya bozarsa bu kişiye bu madde hükmüne göre ceza verilmez.

Suçluyu Kayırma Suçunda Şahsi Cezasızlık

Suçluyu kayırma, suç işleyen kişinin araştırma, yakalanma, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkân sağlayarak kurtarma şeklinde gerçekleşir ve altı aydan beş yıla kadar hapis cezası söz konusu olur.

TCK madde 283 uyarınca suçluyu kayırma suçu failin üstsoyu, altsoyu, kardeşi, eşi veya diğer suç ortağı tarafından işlenirse ceza verilmez.

Başkasına Ait Kartın Kötüye Kullanılmasında Şahsi Cezasızlık

TCK madde 245 uyarınca “Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

Ancak bu suç, haklarında ayrılık kararı olmayan eşlerden birinin zararına, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin zararına, evlat edinen veya evlâtlığın ya da aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına işlenirse, ilgili akrabaya ceza verilmeyecektir.

Şahsi Cezasızlık Kararının Verilmesi

CMK madde 171 uyarınca, soruşturma sırasında şahsi cezasızlık sebebi söz konusu ise Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilir. Takdir hakkı Cumhuriyet Savcısına aittir.

CMK madde 223 uyarınca, kovuşturma sırasında şahsi cezasızlık sebebinin tespiti halinde ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.

Şahsi cezasızlık kararı verilse ve fail cezalandırılmasa bile güvenlik tedbirlerinden müsaderenin uygulanması söz konusu olabilir.

Şahsi cezasızlık halinden sadece şahsi cezasızlık sebebine sahip olan fail yararlanabilir, suça iştirak edenlerin şahsi cezasızlık sebebi bulunmuyorsa şahsi cezasızlıktan yararlanamaz.

Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:

Randevu Al
0216 784 43 20

Diğer Makalelerimiz: