Uyuşturucu Madde Kullanma veya Bulundurma Suçu ve Cezası Nedir?

Türk Ceza Kanunu 191. maddesinde yer alan hükümlere göre; esrar, eroin ya da kokain vb. gibi uyuşturucu maddeleri kullanmak amacıyla satın alan, uyuşturucu maddeyi kabul eden, kullanmak için bulunduran ya da herhangi bir şekilde uyuşturucu maddeyi kullanan kişi uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçu işlemiş olur.

Türk Ceza Kanunu 191. maddeye göre söz konusu suç iki farklı şekilde işlenebilir. Bu şekiller;

• Uyuşturucu maddeyi kullanmak.
• Uyuşturucu maddeyi kullanmak amacıyla bulundurmak, satın almak ya da kabul etmek.

Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanma fiili; bir kişinin söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi ağız ya da burun yoluyla, damarına ya da deri altına şırınga ederek veya başka biçimde vücuduna alması şeklinde gerçekleşir.

Uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kullanmak için bulundurma, kişinin kendisine ya da başkasına ait uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kullanmak fiili amacıyla hukuki olarak egemenliği altına almış olması ve tutmasıdır. Kişinin uyuşturucu ya da uyarıcı madde üzerinde fiili egemenlik ilişkisini devam ettirme hali bulundurma olarak tanımlanmıştır. Bu açıdan burada kesintisiz suç söz konusudur. Buna göre söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi bulundurma halinin kısa ya da uzun süreli olmasının suçun meydana gelmesi açısından bir önemi yoktur.

Burada belirtmek gerekir ki; fail eğer üzerinde kişisel ihtiyacı aşacak miktarda uyuşturucu bulunduruyorsa “uyuşturucu madde ticareti suçu” ile yargılanır ve cezalandırılır.

Kullanmak İçin Uyuşturucu Madde Bulundurma Suçunun Şartları Nelerdir?

“Uyuşturucu madde ticareti suçu” ile “kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçu” birbirine karıştırılmaması gereken suçlardır. Burada söz konusu fiilin kullanmak amacıyla uyuşturucu madde bulundurmak mı yoksa uyuşturucu maddeyi ticaretini yapmak amacıyla bulundurmak mı olduğu yani “bulundurma amacının” ne olduğu değerlendirilir. Bu değerlendirme yapılırken failin amacı aşağıdaki gerekçeler gözetilerek değerlendirilir.

Uyuşturucu Maddenin Miktarı

Yakalanan uyuşturucu maddenin miktarı; kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ile uyuşturucu maddeyi ticaretini yapmak amacıyla bulundurmak açısından en önemli ölçüttür. Uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kişisel kullanım amacı dışında satmak ya da nakletmek vb. sebeplerle bulundurmanın gerekçesi olarak sayılan durum, söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda bulundurmak olabilir. Kişisel kullanım olarak tanımlanan miktar söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin niteliği, cinsi ve kalitesine göre değişiklik gösterebilir. Örnek olarak, Adli Tıp Kurumu’nun yaptığı incelemeler esrar kullanan kişilerin her defasında 1-1,5 gram olmak üzere bir günde üç kez esrar tüketebildiklerini göstermektedir. Bu duruma göre yıllık kullanım miktarı üzerinde bu maddeyi bulunduranların söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kullanma amacıyla değil ticaretini yapmak amacıyla bulundurdukları kabul edilir.

Failin Davranışları

Söz konusu failin elinde bulunan uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi bir başka kişiye satma, devretme ya da başkasına tedarik etme gibi davranışlarının olup olmadığı araştırılmalıdır. Failin davranışları söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi sadece kullanmaya yönelik olmalıdır. Aksi takdirde mesela söz konusu failden uyuşturucu ya da uyarıcı madde temin ettiğini söyleyen sanık beyanları varsa, söz konusu fiil uyuşturucu madde ticareti suçu olarak kategorize edilir.

Uyuşturucu Maddenin Bulundurulduğu Yer

Uyuşturucu ve uyarıcı maddenin kullanmak için mi yoksa ticaretini yapmak için mi bulundurulduğu tespit edilirken söz konusu maddenin fail tarafından bulundurulduğu yer dikkate alınır. Kişisel ihtiyaç söz konusu ise fail bu maddeyi ev ya da işyeri gibi her an kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde bulundurur. Ancak söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin her an kolayca ulaşılamayacak depo vb. gibi yerlerde zulalanmış olarak bulunması söz konusu maddenin alım-satım gibi ticaretinin yapıldığının göstergesi sayılır.

Uyuşturucu Maddenin Bulunduruluş Şekli

Suç vasfının tespiti için söz konusu uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin bulunduruluş şekli önemli bir ölçüttür. Bulunan uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin çok sayıda ve hassaslıkla ölçülerek küçük paketler halinde bulunması ya da söz konusu maddenin bulunduğu yerde hassas terazi ve paketleme malzemelerinin de yakalanması gibi durumlarda bu maddelerin kişisel kullanımdan ziyade ticaretini yapmak için bulundurulduğunun önemli bir belirtisi olarak sayılır.

Uyuşturucu Madde Kullanma veya Bulundurma Suçunun Cezası Nedir?

Türk Ceza Kanunu 191. maddenin 1 fıkrasına göre uyuşturucu madde kullanma veya uyuşturucu madde bulundurma suçlarının cezası aşağıda verilmiştir.

“Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” (TCK madde 191/1)

“Birinci fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.” (TCK madde 191/10)

Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçunda Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi Nedir?

Uyuşturucu madde kullanmak sebebiyle başlatılan soruşturma sonucunda, ele geçirilen kanıtlarla kamu davası açmak için yeterli şüphenin varlığı tespit olunursa Cumhuriyet savcısı söz konusu şüpheli hakkında 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararını verir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı söz konusu şüpheliyi bu ertelenen süre içerisinde kendisine yüklenen sorumluluklara uygun davranması konusunda ya da bu süre içerisinde yasakları ihlal etmemesi konusunda ne tür sonuçların doğacağıyla ilgili uyarır.

Bu erteleme süresi içerisinde söz konusu şüpheli hakkında en az bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirleri uygulanır. Burada söz konusu olan süre Cumhuriyet savcısının vereceği karar ile üçer aylık süre şeklinde en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Söz konusu şüpheli bu süre içerisinde gerek görülmesi halinde denetimli serbestlik süresinde tedavi altına alınabilir.

Uyuşturucu Kullanma Suçunda Denetimli Serbestlik ve İhlali Nedir?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi uyuşturucu madde kullanmak sebebiyle başlatılan soruşturma sonucunda, ele geçirilen kanıtlarla kamu davası açmak için yeterli şüphenin varlığı tespit olunursa Cumhuriyet savcısı söz konusu şüpheli hakkında 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararını verir. Bu erteleme süresi içerisinde söz konusu şüpheli hakkında en az bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirleri uygulanır.

Söz konusu şüpheli denetimli serbestlik süresi boyunca yükümlülükler dışına çıkmaz ve yasakları ihlal etmezse hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Ancak, eğer şüpheli yükümlülükleri ya da yasakları ihlal ederse mahkemece duruşma açılır.