İstifa Eden İşçinin Hakları Nelerdir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki istifa eden işçinin hakları genel kanının aksine oldukça fazladır. Genel kanının aksine istifa eden işçinin tazminat ve diğer işçilik haklarını alması mümkündür.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Öncelikle vurgulamak gerekir ki işten ayrılmak isteyen kişinin kıdem tazminatı alabilmesi için en az bir yıl süre ile ilgili iş yerinde çalışmış olması şartı aranır. Bu duruma ek olarak İş Kanunu çerçevesinde haklı neden olarak kabul edilen istifa nedenlerinden birini kıdem tazminatı talep edebilmek için gerekçe olarak göstermek gerekir. Burada belirtmek gerekir ki işçi için haklı istifa nedenlerinden en sık karşılaşılanı ücret ve diğer işçilik haklarının eksik ödenmesi ya da hiç ödenmemesidir. İşçi haklı istifa hakkını aşağıda yer alan işçi haklarından birinin eksik ödenmesi halinde kullanabilir. Söz konusu bu halde istifa eden işçinin haklarından birisi de kıdem tazminatı alabilmesidir. Tüm bunlara ek olarak;

• Kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde evlilik sebebiyle işten ayrıldığı halde kıdem tazminatı alabilir.
• Erkek işçinin askerlik sebebiyle işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı alma hakkı olur.
• İşçinin İşe giriş tarihinin Sosyal Güvenlik Kurumuna geç bildirilmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu primlerinin işçinin aldığı gerçek ücret üzerinden yatırılmaması, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında gerçeğe aykırılık teşkil eden giriş – çıkış yapılması gibi haller işçi için haklı nedenle istifa nedeni sayılır. Söz konusu işçi bu gibi durumda kıdem tazminatı alabilir.
• İlgili işçinin sigorta başlangıcınızın 08.09.1999 tarihinden önce olması ve 3600 gün prim ödemesi kaydıyla emeklilik sebebiyle işten çıkılabilir, söz konusu bu halde kıdem tazminatı alınabilir.
• İş sağlığı ve güvenliği önlemlerin alınmadığı iş yerinde, yaptığı iş sebebiyle meslek hastalığı geçiren ya da sağlığı için tehlikeli bir durum ortaya çıkan işçi işten çıkarak, kıdem tazminatı alabilir.
• İşvereni tarafından hakarete ya da cinsel tacize uğrayan işçi haklı nedenle iş akdini sonlandırabilir, söz konusu bu halde ilgili işçinin kıdem tazminatı alma hakkı mevcuttur.
• İş yerinde herhangi birinin ilgili işçiye cinsel tacizde bulunması ve işçinin bu durumu bildirmesine rağmen önlem alınmaması halinde ilgili işçi işten ayrılarak, kıdem tazminatınızı almaya hak kazanır.

Fazla Mesai Ücreti Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; bir işçinin haftalık mesai saati 45 saatin üzerinde ise işçi fazla çalışıyor demektir. Ancak söz konusu bu süreyi hesaplarken mola sürelerini düşmek gerektiğini belirtelim. Buna ek olarak; günlük 11 saatten fazla çalışan ya da 20.00-06.00 saatleri arasında 7,5 saati aşacak şekilde çalışan işçi de fazla çalışma ücreti almaya hak kazanır.

İşçinin fazla çalışma ücretine hak kazanması durumunda işverenin işçinin saatlik ücretinin % 150 ‘si tutarında işçiye ödeme yapması gerekir. Burada önemle vurgulamak gerekir ki işçinin fazla çalışma ücretinin ödenmemesi ya da eksik ödemesi halinde istifa eden işçinin hakları ile kıdem tazminatını talep etme hakkı olur.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Nedir?

Türkiye’de ulusal bayram ve genel tatil günleri 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 29 Ekim ve dini bayramlardır. İşçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinde işçinin resmi tatil günlerinde çalışma yapacağına dair hüküm yer almıyor ise söz konusu bu günlerde işçi çalışmak zorunda değildir. İşçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışması durumunda o gün kaç saat çalıştığı önemli olmaksızın bir günlük ücreti kadar ilave ücret işveren tarafından ödenmelidir. İşçinin ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi halinde haklı nedenle işten çıkma hakkı doğar ve ve istifa eden işçi hakları ile kıdem tazminatını talep edebilir.

Yıllık İzin Ücreti

İşçi bir iş yerinde;

• 1 yıl ile 5 yıl arasında çalıştığında 14 gün,
• 5 yıl ile 15 yıl arasında çalıştığında 20 gün,
• 15 yıl ve daha fazla çalıştığında ise her yıl 26 gün yıllık izine hak kazanır.

İşçinin işvereni tarafından yukarıda yer alan yıllık izne hak kazandığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde yıllık izin hakkı kullandırılmaz ise, işçi işten çıkabilir ve istifa eden işçinin hakları ile kıdem tazminatı talep etme hakkı doğar. Buna ek olarak burada belirtmek gerekir ki; işçi kullandırılmayan yıllık izin süresi kaç gün ise o kadar güne karşılık gelen ücretini talep etme hakkına da sahiptir.

AGİ (Asgari Geçim İndirimi) Nedir?

Öncelikle tanımından başlamak gerekirse; işçiler ve işçilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler için uygulanan gelir vergisi indirimine AGİ yani asgari geçim indirimi denir. Asgari geçim indirimi ilgili işçinin evli olup olmamasına, evli ise eşinin çalışıp çalışmamasına ve sahip olduğu çocuk sayısına göre değişik tutarlarda olacak şekilde her yıl yeniden belirlenir. İlgili işçinin medeni durumuna göre belirlenen tutarlarda asgari geçim indiriminin her ay işçiye ödenmesi gerekir. Aksi halde söz konusu işçinin iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı doğar ve söz konusu bu halde istifa eden işçi hakları ile kıdem tazminatını talep edebilir.

Hafta Tatili Ücreti Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; her işçiye yedi günlük çalışma süresi içerisinde 24 saat kesintisiz olarak şekilde 1 gün izin verilmesi gerekmektedir. Öte yandan hafta tatili olan günde işçinin çalışması halinde günlük ücretinin % 50 fazlası tutarında hafta tatili ücreti işçiye ödenmelidir. Buna göre; hafta tatili ücretlerinin % 50 zamlı bir şekilde ödenmemesi durumunda istifa eden işçinin hakları ile kıdem tazminatını talep etme hakkı ortaya çıkar.