Mobbing Nedir?

Öncelikle mobbing kavramının tanımından başlamak gerekirse; bir kişiye karşı ahlaka aykırı olarak haksız şekilde psikolojik baskı kurulması mobbing olarak tanımlanabilir. Kelime anlamı olarak ise mobbing haksız baskı uygulamayı ifade eder. Ancak söz konusu bu kavram özellikle işçi ile işveren arasındaki ilişkide kullanılır. Genel anlamda işverenin işçisine karşı, iş kanununa ve iş sözleşmesine aykırı olarak haksız şekilde psikolojik baskı uygulayarak onu bir şey yapmaya ya da yapmamaya zorlaması mobbing uygulaması olarak ifade edilir.

Mobbing uygulaması ne yazık ki günlük iş yaşamında çokça karşılaşılan bir durumdur. Ancak burada vurgulamak gerekir ki mobbing uygulaması işçi hakları açısından ağır bir ihlaldir. Bu nedenle işçi tarafından açılacak olan mobbing davası işveren bakımından ağır sonuçlara yol açabilir. Bu kapsamda mobbing yapmak tazminat ödenmesini gerektirir.

Mobbing Türleri Nelerdir?

Burada belirtmek gerekir ki mobbing türleri çok çeşitli olabilir. İşveren ya da işveren vekili olan yönetici, müdür, sorumlu vb. kişilerin işçiye karşı uygulayabileceği mobbinge aşağıda yer verilmiştir;

• Söz konusu kişi işçiyi sürekli bir güvensizlik göstererek rahatsız edici şekilde sorgulayabilir,
• Söz konusu kişi işçinin mesleki olarak yaptığı işlerle ilgili psikolojik baskı yapacak şekilde yeterliliğini sorgulayabilir,
• Söz konusu kişi işçiye verilen işi yetiştirememesi için olması gerekenden daha ağır yükler yükleyebilir,
• Söz konusu kişi işçiye sindirme politikası ile işçiyi yok saymaya çalışabilir,
• Söz konusu kişi işçiye karşı küçük hataları çok büyükmüş gibi gösterip küçük düşürücü tavırlar takınabilir,
• Söz konusu kişi işçiyi mevcut konumundan aşağıya düşürerek bezdirebilir,
• Söz konusu kişi işçiyi yukarıda sıraladıklarımızı uygulayarak istifası için baskı kurmayı doğrudan yapabilir.

Yukarıda sıralamış olduğumuz mobbing çeşitlerinin uygulanması sonucunda kişi istifa etme psikolojisine girer. Ayrıca burada vurgulamak gerekir ki mobbing uygulaması bu saydıklarımızla sınırlı değildir.

Mobbing Uygulamak Suç Mudur?

Öncelikle burada önemle vurgulamak gerekir ki mobbing kavramı gerek İş Kanunu gerekse Türk Ceza Kanunu düzenlemelerinde direkt olarak geçmemektedir. Fakat söz konusu bu davranışlar sırasında Türk Ceza Kanunu açısından tipik birçok suç fiili işlenmektedir. Uygulamada sırasında söz konusu bu suçlar bakımından suç soruşturması ve kovuşturması işletilebilmektedir. Bu sebeple mobbing adı altında bir suç düzenlemesine ihtiyaç yoktur.

Türk Ceza Kanunu kapsamında aşağıda sıralanmış olan suç fiilleri genellikle mobbing uygulaması ile birlikte görülmektedir:

• Türk Ceza Kanunu 105. Maddesinde yer alan cinsel taciz suçu. Söz konusu bu fiilin işyerinde işçiye karşı yapılıyor olması cezayı artırıcı etkiye sahiptir.
• Türk Ceza Kanunu 109. Maddesinde yer alan kişiyi özgürlüğünden yoksun kılma suçu.. Bu suç kapsamında da işçiye karşı bir yere gitmek ya da bir yerde bulunma hakkı hukuka ya da sözleşmeye aykırı olarak elinden alınmaktadır.
• Türk Ceza Kanunu 122. Maddesinde kişilere yapılan ayrımcılık suç olarak düzenlenmiştir.
• Türk Ceza Kanunu 94. Maddesinde yer alan kişiye insan onuruyla bağdaşmayacak şekilde ruhsal ya da diğer türlü gerçekleştirilen baskılar suç olarak düzenlenmiştir. Burada da mobbing ile doğrudan bağlantılı bir düzenleme mevcuttur. Söz konusu bu suçun cezası ve diğer sonuçları bakımından işveren için oldukça ağırdır.

Daha önce de belirttiğimiz gibi söz konusu suçlar yukarıda yer alanlarla sınırlı değildir. Bu bağlamda işyerinde işveren dışındaki kişiler tarafından da mobbing uygulanması söz konusu olabilir. İşverenin, işyerinde gerçekleşen mobbinge karşı sessiz kalması da Türk Ceza Kanunu kapsamında ceza sorumluluğu doğurabilir.

Mobbing Davası Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki mobbing davaları farklı hukuki yararları konu edinebilir. Mobbing tazminatı ise bu hukuki yararlardan en yaygınıdır. Söz konusu bu durum manevi tazminat sonucunu doğurabilen bir uygulamadır. İlgili davanın hukuki konusu genel itibariyle istifa eden işçinin hakları kapsamında değerlendirilir.

Mobbing Davası Nasıl Açılır?

Öncelikle belirtmek gerekir ki mobbing davası açmak için hazırlanacak dilekçe çok önemlidir. Bu anlamda davacı ve davalıya ilişkin Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında dilekçede bulunması gereken bilgiler eklenmelidir. Buna ek olarak ispat araçları da bu anlamda önemli bir husustur. Mobbing davasının şikayet süresi içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açılması gerekir. Davacı olan kişinin seçimi de bu kapsamda doğru şekilde belirlenmiş olmalıdır. Söz konusu bu belirlemeler basit ayrıntılar gibi görünse de süreç açısından sonuca en etkili şekilde ulaşmak için önemlidirler.