Ölüm İzni Nedir?

Ölüm izni bir memur ya da bir işçinin belirli bir dereceden yakınının ölmesi durumunda belirli bir süre boyunca çalışmaması için verilen izindir. Ölüm izni ile ilgili düzenlemeler memurlar için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 104. maddesinde “ Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.” şeklindeki ifade ile düzenlenmişken, işçiler için ise 4857 sayılı İş Kanunu ek 2. maddesinde “İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.” şeklindeki ifade ile düzenlenmiştir.

Ölüm İzni Kaç Gündür?

Yukarıda yer verilen Devlet Memurları Kanunu ve İş Kanununun ilgili maddelerinden anlaşılabileceği üzere devlet memuru ve işçiler için verilen ölüm izni süresi birbirinden farklıdır. İlgili düzenlemeler çerçevesinde devlet memurlarına verilen ölüm izni süresi 7 gün iken, işçiye bir yakınının ölmesi halinde verilen ölüm izni süresi 3 gündür.

Ölüm İzni Kimlere Hangi Yakınlarının Ölmesi Halinde Verilir?

Kanunu açıdan devlet memurlarına tanınan ölüm izni hakkı; devlet memurunun eşinin, çocuğunun, kendisinin anne-babasının, eşinin anne-babasının ya da kardeşinin ölümü halinde 7 gün olmak üzere verilmiştir. Öte yandan işçilere verilen ölüm izni hakkı ise; işçinin anne-babasının, eşinin, kardeşinin ya da çocuğunun ölümü halinde 3 gün olarak belirlenmiştir. Burada vurgulamak gerekir ki memurlara eşlerinin anne babalarının ölümü halinde de ölüm izni verilmiştir fakat aynı durumda işçilere ölüm izni hakkı verilmemiştir. Burada sayılmış olan hallere ek olarak burada sayılan yakınlar dışında bir kişinin ölmesi durumunda, ne kadar yakın olursa olsun, ölüm izni söz konusu olmamaktadır. Öte yandan ölüm izni süresi ise değişiklik göstermektedir.

Ölüm İzni Süresince İşçiye Ücret Ödenir Mi?

En çok merak edilen konulardan birisi ölüm izninin ücretli izin olup olmadığı sorusudur. Burada önemle vurgulamak gerekir ki ölüm izni süresince işçi ya da memur sanki çalışıyormuş gibi ücret almaya devam etmektedir. Bu demektir ki işçi ya da memurun ölüm izni süresince maaş ya da ücretlerinden kesinti yapılamaz. Bu durumun sebebi ölüm izninin ücretli izinlerden biri olmasıdır. İşçi ya da memurun aldığı ölüm izni süresinde ücret ya da maaş ödenmemesi halinde işçilik alacağı davası içinde bu miktarın talep edilmesi mümkündür.

Ölüm İzni Ne Zaman Kullanılabilir?

Ölüm izni hakkı işçinin ya da memur için Devlet Memurları Kanunu ve İş Kanununda yer alan yakınlarının ölmesinin ardından kullanılabilir. Burada vurgulamak gerekir ki söz konusu bu yakınların ölümünden önce böyle bir hakkın yani ölüm izninin kullanılması mümkün değildir. Buna göre denilebilir ki; ölüm iznini kullanma hakkı kanunda sayılan yakınların ölmesiyle başlayıp kanunda öngörülen sürenin dolmasıyla sona erer. Ayrıca burada vurgulamak gerekir ki ölüm izni sürelerinin hafta sonuna ya da resmi tatile denk gelmesi durumunda ölüm izni süresinde bir uzama olmaz. Söz konusu bu durumun sebebi ise; ölüm izni bakımından kanunda belirtilen sürelerin “iş günü” değil “gün” hesabına göre düzenlenmiş olmasıdır.

Ölüm İzni Süresi Yıllık İzin Süresinden Düşülür Mü?

Ölüm izni söz konusu olduğunda en çok merak edilen konulardan birisi de ölüm izni süresinin memur ya da işçinin yıllık izin sürelerinden düşülüp düşülmemesidir. Daha önce de belirttiğimiz gibi; Ölüm izni süresi boyunca işçi ya da memura ücreti aynı şekilde ödenmeye devam edilir ve bu süre zarfında kullanılan izinler yıllık izin süresinden sayılmaz. Bu demektir ki; söz konusu bu izin süresinin yıllık izinden düşürülmesi şeklindeki uygulamalar haksız ve kanuna aykırıdır. Fakat burada vurgulamak gerekir ki; işçi ya da memurun kullanmış olduğu ölüm izninin bitişinden itibaren yıllık izin kullanması mümkündür. Burada önemle altını çizmek gerekir ki; eğer ki işçinin kullanmış olduğu ölüm izni süresi yıllık izni süresinden düşülürse bu durum işçi tarafından tazminat ve yıllık izin alacağı davasına konu edilebilir.

Ölüm İzni Hakkı Kullandırılmazsa Ne Olur?

Öncelikle vurgulamak gerekir ki; ölüm izni hakkı işçiye kanuni açıdan tanınmış bir hak olduğu için işveren tarafından söz konusu bu hakkın işçiye karşı kullandırılmaması durumu işçi için haklı nedenle fesih sebebi olacaktır. Bu nedenle eğer işçi şartları varsa hem bu alacağı içine hem de diğer işçilik alacakları için bir dava açarak haklarını talep edebilir. Burada hatırlatmak gerekir ki; söz konusu dava sürecinde ispat kolaylığı sağlaması açısından işçinin, işverenden söz konusu bu izni yazılı olarak talep etmesi ve söz konusu bu başvuruya dair işverenden tebliğ ya da alındı evrakı benzeri bir evrak alması eğer bunu alamıyorsa noterden ihtarname çekmesi önerilmektedir.