Yıllık İzin Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?

Yıllık izin hakkı işçinin çalışmış olduğu yılın sonrasındaki yılda, kanunda belirtilen süreler dahilinde kullanılabilir. Ancak burada belirtmek gerekir ki; işçi yıllık izin hakkını elde eder etmez kendine göre izne çıkamaz. Söz konusu işçinin yıllık izin hakkını kullanmak için izin talep ettiği tarihten 1 ay önce işverene yazılı şekilde durumu bildirmesi gerekir. İşçi tarafından 1 ay önceden iletilen talep ile işveren işveren tarafından ilgili tarihlerde izne çıkarılır. Fakat burada belirtmek gerekir ki; işin ya da işverenin durumuna bağlı olmak kaydıyla işveren tarafından işçinin hakkı olan yıllık izin daha sonraki bir tarihte de kullandırılabilir. Söz konusu izin tarihi belirleme hakkı işveren tarafından kötüye kullanılamaz ancak genel anlamda yıllık izin hakkının ne zaman kullanılacağı konusunda işverenin takdiri belirleyici olur.

Yıllık İzin Bölünebilir mi?

İş Kanunu 56. maddede yer alan hükme göre; işçinin hakkı olan yıllık ücretli izin süresinin işveren tarafından bölünemeyeceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin süresinin kanunda yer alan süreler içinde sürekli şekilde işçiye kullandırılması işverene getiren bir yükümlülüktür. Ancak burada belirtmek gerekir ki; İş Kanunu 56. maddeye esneklik getirecek şekilde işçi ve işveren aralarında anlaşarak yıllık iznin bir kısmı 10 günden az olmamak kaydıyla bölümlere ayrılarak da işçi tarafından kullanılabilir.

Yıllık İzinde Çalışma Yasağı Nedir?

Ücretli olan yıllık izin süresi söz konusu işçinin hem dinlendiği hem de ücretini almaya devam ettiği süredir. İşçi söz konusu yıllık izin hakkını nasıl geçireceği konusunda kısıtlanamaz, ancak söz konusu süre içerisinde işçinin çalışma yasağı söz konusudur. Buna göre; işçi yıllık izin aldığı sürede kendi işvereni tarafından verilen bir işte ya da başka bir işverenin işinde ücretli şekilde çalışamaz. Burada önemle belirtmek gerekir ki; eğer söz konusu işçi yıllık izin süresi içerisinde bir başka işte ücretli olarak çalışırsa, asıl işvereni tarafından işçiye ücret ödemesi yapılmayabilir ya da ödenen ücret geri alınabilir.

Yıllık İzin Paraya Çevrilebilir mi?

İşçi tarafından kullanılmak zorunda olan yıllık ücretli izin hakkından işçi hiçbir suretle vazgeçemez. İşveren ve işçi arasında yapılan herhangi bir anlaşma ile işçinin yıllık izin hakkı ortadan kaldırılamaz ya da maddi anlamda paraya çevrilemez. Eğer işçi ve işveren arasında anlaşma yapılarak işverenin işçiye verdiği bir miktar para karşılığı yıllık izin hakkının kullanılmaması durumunda işçi olan kişi almış olduğu ödemeye rağmen söz konusu izin hakkını kullanabilir. Bunun sebebi yıllık izin hakkının hiçbir suretle paraya çevrilmesinin hukuki anlamda mümkün olmamasıdır.

Kullanılmayan Yıllık İzin Süreleri Yanar mı?

Ücretli yıllık izin hakkının işçinin bu hakkı kazandığı sene içinde kullanılması hem işçi için hem de bu hakkı kullandıracak olan işveren için bir zorunluluktur. Buna göre; ücretli yıllık izin hakkının bir sonraki yıla sarkıtılması, biriktirilmesi vs. gibi durumlar söz konusu değildir. İşçi aynı yıl içerisinde hakkı olan tüm ücretli izin hakkını kullanmalıdır. İşçi ile işveren arasında bu durumun aksini işlemek için anlaşma yapılamaz. Fakat burada belirtmek gerekir ki; işçinin aynı yıl içinde kullanmadığı ücretli yıllık izin hakkının yanacağından bahsedemeyiz. Söz konusu aynı yıl içinde kullanılmayan ya da kullandırılmayan ücretli izin hakkı süreleri için işçi iş sözleşmesi sona erdiğinde yıllık izin ücreti hakkı kazanır.

Yıllık İzin Ücretinin Şartları Nelerdir?

Yıllık izin ücreti tanımlaması ile kastedilen işçinin hakkı olan çalışmadığı yıllık izin sürecinde alması gereken ücret kastedilir. Buna ek olarak; işveren tarafından işçi hakkı olan bu sürede izin kullanmadan çalışarak geçirilirse işverenden yıllık izin ücreti talep etme hakkı olur.

Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kanunun getirdiği asgari kurala göre; işçinin çıplak ücreti esas alınarak hesaplanan yıllık izin ücretinde işçinin aldığı sosyal yardım vb. gibi ek ödemeler söz konusu bu hesaba dahil edilmez. Ancak istenirse söz konusu bu ücretin üzerinde ücret belirtmek de mümkündür.

Yıllık İzin Ücreti Alacağı Ne Zaman Doğar?

Öncelikle burada belirtmek gerekir ki işçinin yıllık izin ücreti alacağı işçi izne çıktıktan sonra değil, izne çıkmadan önce doğar. Buna göre; işveren tarafından işçiye ödenecek olan bu ücret işçinin izin süresi başlamadan peşin ödenebileceği gibi avans verme şeklinde de ödenebilir.

Kullandırılmayan Yıllık İznin Para Olarak İşverenden Alınması Nasıl Olur?

İşveren tarafından hakkı olan yıllık izin süresi işçiye kullandırılmadığında ya da işçi tarafından yıllık izin kullanılmadığında söz konusu bu süreler için işçinin ücret alacağı ortaya çıkar. İşçi eğer kendi rızası ile yıllık iznini kullanmamış olsa dahi söz konusu bu alacağı elde eder. Bu durumun sebebi; işverenin söz konusu bu izni işçiye kullandırma zorunluluğu olmasıdır. Buna göre; yıllık izin hakkı kullandırılmayan işçi istifa ettiğinde kıdem tazminatına ek olarak diğer haklarını da elde eder.

İşçi bir şekilde yıllık iznini kullanmadığı ya da bu izin işçiye kullandırılmadığı zaman işçi tarafından söz konusu sürelerin parasal karşılığı işverenden talep edilir. Fakat söz konusu bu talep sadece işçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda gündeme gelir. Aksi durumda yani iş sözleşmesi devam ederken, işçi bu alacağını talep edemez. Burada söz konusu alacak için iş sözleşmesinin ne şekilde ya da hangi sebeple sona erdiğinin bir önemi olmaz. İşçi tarafından çalıştığı süre boyunca kullanmadığı yıllık izin süreleri için ücret talebi dava yoluyla işverene yöneltilir.

Yıllık İzin Ücretinde İspat Yükü Nedir?

Yıllık izin ücreti konusu yargıya taşınırsa; mahkeme karşısında söz konusu bu ücretin ödendiğini ispatlayacak olan kişi işverendir. Burada işçi tarafından söz konusu ücretin ödenmediği iddia etmek yeterlidir ve işçinin ücretin ödenmediğini ispat etme yükümlülüğü yoktur. İşveren ise ödeme yapıldığına dair mahkemeye makbuz, defter vb. ispat araçları sunabilir.

Yıllık İzin Ücreti Hakkının Devri ya da Haczedilmesi Nedir?

İşçiye bir yıllık çalışma süresinin sonrasında tanınan yıllık izin hakkının amacı işçinin dinlenmesidir. Bu nedenle bu hak işçinin kişiliğiyle de bağlantılıdır. Buna göre; işçinin buradan doğan ücret hakkı haczedilemez ve başkalarına devredilemez.

Zamanaşımı Süresi Nedir?

İşçinin alacaklı olduğu davalarda genel zamanaşımı süresi olan 5 yıllık hak düşürücü süre zamanaşımı süresi olarak uygulanır. Söz konusu bu durum Türk Borçlar Kanunu ve İş Kanunu ile hüküm altına alınmış haldedir. Buna göre; işçi olan kişi iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde alacak davası açmak sureti ile kendisine kullandırılmayan yıllık izin süreleri için işverenden alacaklarını talep eder. Ancak iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 5 yıllık süre tamamlanmış ise işçi tarafından söz konusu talep için dava açılamaz.