Miras Paylaşımı Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki miras paylaşımında derece sistemi kullanılır ve derece sistemi sebebiyle mal paylaşımına birinci dereceden başlanır. Eğer birinci derece mirasçılar mevcut değil ise sırasıyla ikinci ve üçüncü derece mirasçılar arasında paylaşım yapılır. Ayrıca burada belirtmek gerekir ki miras bırakan kişinin eşi her dereceyle birlikte belli oranlarda miras hakkına sahip olur. Medeni hukuk sistemimizde üç tane zümre kabul edilmiştir. Üç dereceli zümre sistemi aşağıda açıklanmıştır.

Birinci Derece Yasal Mirasçılar Nedir?

Miras bırakan kişinin vefatının ardından birinci derece diğer bir ifade ile zümre mirasçıları onun altsoyu tarafından oluşturulur. Altsoyu açıklamak gerekirse; miras bırakan kişinin çocukları, torunları ve bunlardan doğanların tamamı altsoyu meydana getirir. Bu bağlamda ölen kişinin çocukları zümre başı olarak kabul edilir. Ölen kişinin çocuklarının her biri eşit şekilde mirasçılık hakkına sahiptir. Miras bırakan kişinin çocuklarının miras bırakan kişiden önce ölmüş olması durumunda ölen çocuğun miras payı aynı şekilde halefiyet yolu ile kendi mirasçılarına geçer.

İkinci Derece Yasal Mirasçılar Nedir?

Miras bırakan kişinin vefatının ardından ikinci derecede diğer bir ifade ile zümrede miras hakkına sahip olan mirasçılar, miras bırakan kişinin ana ve babasıdır. Ancak burada vurgulamak gerekir ki anne ve babanın mirasçı olabilmesi için ilk derecede hiç mirasçı kalmamış olması gerekir. Bu bağlamda ikinci derecede mirasçı olan ana ve baba eşit miras paylarına sahip olurlar. Miras bırakan kişinin ana ve babası kendisinden önce ölmüş olması halinde ise bunların altsoyları halefiyet yolu ile mirasçılık hakkına sahip olurlar. Buna göre burada miras bırakanın kardeşleri mirasçı konumuna geçecektir.

Üçüncü Derece Yasal Mirasçılar Nedir?

Miras bırakan kişinin ölümünün ardından üçüncü derece diğer bir ifade ile zümre mirasçılar miras bırakan kişinin büyükanne ve büyükbabasıdır. Fakat söz konusu bu kişilerin mirasçı olabilmeleri için birinci derecede ve ikinci derecede mirasçı olmaması, diğer bir ifade ile miras bırakanın altsoyunun, ana ve babası ile onların altsoyunun miras bırakan kişiden önce ölmüş olması gerekir. Yine aynı şekilde miras bırakan kişinin diğer bir ifade ile murisin kendisinden önce ölmüş olan büyükanne ve büyükbabasının yerlerini halefiyet yolu ile kendi altsoy mirasçıları alır. Söz konusu bu durumda yani büyükanne ya da büyükbaba miras bırakandan önce ölmüş ise bu kişilerin altsoyu olan çocukları; yani miras bırakan kişinin amca, hala, teyze ve dayıları ile onların altsoyları mirasçılık hakkına sahip olurlar.

Mirasta Mal Paylaşımında Zümre Başı Nedir?

Öncelikle tanımından başlamak gerekirse mirasta mal paylaşımı sırasında her zümrede ilk sırada miras hakkına sahip kişi zümre başı olarak tanımlanır. Eğer zümre başı yaşıyorsa ise onun altsoyu miras hakkına sahip olmaz. Birinci derece mirasçıların zümre başı, miras bırakan kişinin çocuklarıdır. İkinci derece mirasçıların zümre başı miras bırakan kişinin anne ve babasıdır. Üçüncü derece mirasçıların zümre başı ise büyükanne ve büyükbabadır.

Evlilik Dışı Çocukların Yasal Mirasçılığı Nedir?

Burada belirtmek gerekir ki evlilik dışında doğan çocukların baba yönünden mirasçı olabilmeleri için, soybağının tanıma yolu ile ya da hakim kararı ile kurulmuş olması gerekir. Konu ile ilgili olarak Medeni Kanunun 498. Maddesinde “Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar.” ifadesine yer verilmiştir.

Evlatlık ve Altsoyunun Kanuni Mirasçılığı Nedir?

Öncelikle burada belirtmek gerekir ki Medeni Kanun’da kan hısımlığı esasına dayalı bir sistem olarak düzenlenen zümre mirasçılığı sisteminin tek istisnasını evlatlık ve evlatlığın altsoyu oluşturur. Medeni kanun çerçevesinde evlatlık ve altsoyu, onu evlat edinen kişiye kan hısmı gibi mirasçı olurlar. Buna ek olarak evlatlığın gerçek ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Bu demektir ki evlatlık ve altsoyu miras bırakanın kendi altsoyu ile aynı haklara sahip olur. Konu ile ilgili olarak Medeni Kanunun 500. Maddesinde “Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar.” ifadelerine yer verilmiştir.