Medeni Kanunun 598. maddesinde veraset ilamı düzenlemesi yer alır. Veraset ilamı mirasçılık belgesi olarak da bilinir ve kimlerin hangi oranda mirasçı olduğunu gösteren belgedir. Söz konusu bu belge ile miras bırakan kişinin ölümünün ardından mirasçıların kimler olduğu ve miras paylarının ispatı sağlanır.
Burada belirtmek gerekir ki; özellikle yurt dışında yaşayan mirasçılar olmak üzere tüm mirasçılar için önemli olan bu belge hakkında uygulama esnasında sıklıkla sorun yaşanabilir. Bu sorunlardan kaçınmak için yazımızın devamında bu süreçte dikkat edilmesi gerekenlere yer verilmiştir.
Veraset İlamı Nedir?
Kanunda yer alan usule uygun şekilde talepte bulunan ve yasak mirasçı oldukları belirlenen kişilerin söz konusu bu mirasçılık sıfatını gösteren belge veraset ilamıdır. Mirasçı olma durumunu ispatlayan bu belge ile hem veraset ilamı talep eden kişinin hem de diğer bütün mirasçıların miras üzerindeki hakları ve miras payları yer alır. Buna göre; mirasçılardan birinin veraset ilamını talep etmesi halinde diğer mirasçıların talep etmesi şart değildir.
Veraset İlamı Ne İşe Yarar?
Miras bırakan kişinin vefat etmesi ile kişinin mirasçıları mirasçılık sıfatını kazanır. Ancak bundan sonra veraset ilamı çıkararak belirli işlerin yapılabilmesi için mirasçılık halinin belgelenmesi gerekir. Örnek olarak; tapu kayıtlarında yer alan taşınmaz bir mülkün intikali için tapuya başvurulduğu zaman ilgili tapu sicil memuru mirasçılık belgesi talep eder ve söz konusu bu belge olmadan mirasçıların adına tescil yapmaz; ya da miras belgesini Sosyal Güvenlik Kurumuna ibraz etmeden mirasçı olan kişiler dul ve yetim maaşından yararlanamaz. Bu örneklerden de görülebileceği gibi; vefat etmiş olan miras bırakan kişinin mal varlığıyla alakalı olarak tasarruflarda bulunabilmek için ve söz konusu kişinin mirasçısı olduğunu ispat edebilmek için veraset ilamının ibraz edilmesi şartı vardır.
Tereke mallarının alacaklarını talep ve tahsil etmek, terekedeki taşınmazların tapuya tescilini ve bunun gibi diğer işlemleri yapma yetkisini mirasçıya verecek olan belge mirasçılık belgesidir. Örnek olarak; mirasçılık belgesi ibraz edilmeden vefat eden kişinin miras bırakmış olduğu parayla ilgili bankada herhangi bir işlem yapılamaz ya da vefat eden kişinin taşınmazları mirasçı tarafından kendi adına tescil ettirilemez.
Burada belirtmek gerekir ki; vefat eden kişinin ardından mirasçı olan kişilerin mirasçılık sıfatını kazanmaları için veraset ilamı çıkarmaları şartı yoktur ancak; yukarıda verdiğimiz çeşitli örneklerde görüldüğü gibi söz konusu mirasçı vefat eden kişinin mirası üzerinde işlem yapmak ya da üçüncü kişilere karşı miras hakkını ispat etmek istiyor ise söz konusu bu belgeyi ibraz etmesi gerekir.
Burada önemli belirtmemiz gerekir ki; ilk olarak veraset ilamının alınması, veraset ve intikal beyannamesinin verilmesi için şarttır. Söz konusu veraset ilamının alınması için yasal olarak belirlenmiş sınırlı bir süre olmamasına rağmen veraset ve intikal beyannamesi için sınırlı olarak belirli süreler öngörülmüştür. Buna göre; söz konusu veraset ilamının bu sürelere uygun şekilde alınması tüm bu işlemlerin zamanında yapılabilmesini sağlar. Söz konusu bu sürelere uyulmaması halinde ise mükellef olan mirasçılara belirli yaptırımlar uygulanır. Burada belirtmek gerekir ki yurt dışında yaşayan mirasçılar için söz konusu bu süreler farklıdır.
Veraset İlamı Talep Etmenin Şartları Nelerdir?
- Veraset ilamı talep edebilmek için miras bırakan kişinin vefat etmiş olması ya da gaipliğine dair kararın verilmiş olması gerekir.
- Mirasçılık belgesini yalnızca yetkili kişilerin talep etme hakkı vardır.
- Veraset ilamı talep edebilmek için vefat eden ya da gaipliği ilan edilen kişinin tüm mirasçılarının biliniyor olması gerekir.
- Veraset ilamı talep edilebilmesi için Medeni Kanun 598. maddenin 2. fıkrası uyarınca ortada herhangi bir itiraz olmaması gerekir.
Kimler Veraset İlamı Talebinde Bulunabilir?
İlgili kişinin talebi mirasçılık belgesi için şarttır ve söz konusu talep için yasal ya da atanmış miras ayrımı yapılmaz. Türk Medeni Kanunu 598. maddeye göre; yasal ya da atanmış olan her mirasçının mirasçılık belgesini talep etme hakkı vardır. Sadece veraset ilamı isteyen kişinin talebi bu hususta yeterlidir ve diğer mirasçıların söz konusu bu işlem için rızasının olması ya da kişinin onlarla birlikte hareket etmesi şartı yoktur.
Türk Medeni Kanunu 598. maddenin 2. fıkrasına göre; atanmışlar mirasçılar ve vasiyet alacaklılarının mirasçılık belgesi çıkarabilmeleri için kanunda belirtilen itiraz süresi 1 aydır. Bu süreye göre; diğer mirasçılar ve vasiyet alacaklılarının söz konusu söz konusu durumun kendilerine bildirilmesinden itibaren kanunda belirtilmiş olan 1 aylık süre içerisinde itiraz etmemeleri halinde mirasçılık belgesi sulh hukuk mahkemesi tarafından verilir.
Yargıtay uygulamasında yer alan şekline göre; yasal ya da atanmış olan mirasçıların dışında kalan miras bırakan kişinin alacaklıları da İcra İflas Kanunu 94. maddeye göre mahkemeden veraset ilamı talebinde bulunabilirler.
Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:
Diğer Makalelerimiz:
