Araç Değer Kaybı Nedir?

Öncelikle tanımından başlamak gerekirse; Kaza yapan ve onarılan bir aracın değerindeki düşüş araç değer kaybı olarak tanımlanır. Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin K.2016/5661 kararında ise araç değer kaybı ile ilgili “değer kaybı zararı, aracın olay tarihindeki hasar değeriyle hasarı giderildikten sonra (tamir edilmiş hali ile) edeceği değer arasındaki farktan ibarettir.” şeklindeki ifadeye yer verilmiştir. Söz konusu araçta oluşan hasar çok iyi onarılmış olsa dahi söz konusu aracın ikinci el olarak satışında, meydana gelen kaza sebebiyle yapılan onarım ve TRAMER kayıtları kaynaklı olarak değer kaybına uğraması kaçınılmaz olur.

Araç Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Söz konusu kazanın meydana geliş şekline göre değişkenlik göstermekle birlikte, kazalı bir araçta hayatın olağan akışına göre değer kaybı meydana gelir. Kazalı bir araçta değer kaybı oluşup oluşmadığı ya da oluşan değer kaybının miktarı; aracın modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, hasarın nitelik ve niceliği vs. gibi konularına bağlı olarak değişiklik gösterir. Hukuk Genel Kurulunun K.2021/771 sayılı kararında söz konusu durum ile ilgili olarak “Değer kaybı; bahsedilen kriterler göz önüne alınarak, aracın hasarsız hâliyle ve kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki ikinci el piyasa rayiç değeri ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki hâline göre serbest piyasadaki ikinci el piyasa değeri arasındaki farkın tespit edilmesiyle bulunur. Kusur durumu gibi değer kaybı incelemesi de teknik bilirkişi incelemesini gerektirmektedir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Araç Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?

Öncelikle burada belirtmek gerekir ki kanunda yapılan değişiklikle her yaş ve kilometredeki araç için araç değer kaybı tazminatı istenebilir. Bu bağlamda değer kaybı tazminatı için kilometre sınırı da kaldırılmıştır. Buna göre her kilometredeki hasar gören araç için araç değer kaybı talep edilebilir.

Değer kaybı başvurusu için gerekli olan iki temel ön şarta aşağıda yer verilmiştir:

• Meydana gelen trafik kazasında kusurun tamamının araç değer kaybı başvurusunda bulunan kişide olmaması gerekir.
• Söz konusu kazaya karışıp hakkında değer kaybı başvurusu yapılan aracın pert halde olmaması gerekmektedir.

Yukarıda sıralamış ve açıklamış olduğumuz şartların mevcut olması halinde araç değer kaybına ilişkin talepler, önce meydana gelen kazada kusurlu olan araç sürücüsünün zorunlu trafik sigortasına başvurularak yapılır. Burada önemle vurgulamak gerekir ki sigorta şirketine başvuru yapmak zorunludur. Sigorta şirketi tarafından az ödeme yapması ya da şirketin ödemeyi reddetmesi durumunda ise önce arabuluculuk başvurusu yapılır daha sonra mahkemeye dava açılır.

Trafik kazalarından kaynaklanan tazminatlar Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. Maddesinde “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Araç Değer Kaybı Taleplerinde Zamanaşımı Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki 6098 sayılı Borçlar Kanununun 72. Maddesinde tazminat sistemi ile ilgili olarak “Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.” ifadelerine yer verilmiştir. Buradan yola çıkarak denilebilir ki araç değer kayıpları ile ilgili taleplerde zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, söz konusu kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.

Araç Değer Kaybının Dava Yolu Talep Edilmesi Nedir?

Burada altını çizmek gerekir ki araç değer kaybı davaları Türk Borçlar Kanununda yer alan haksız fiil sorumluluğuna dayanır. Bu nedenle araç değer kaybının dava yolu ile de talep edilmesi mümkündür. Ancak araç değer kaybının dava yolu ile talep edilebilmesi için ilk olarak ilgili sigorta şirketine başvuru yapılması gerekir. Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Fakat somut olayda söz konusu dava sigorta şirketine karşı açılacak ise görevli mahkeme Türk Ticaret Kanunu’nun 4. Maddesi kaynaklı olarak Asliye Ticaret Mahkemesi olur. Ancak öte yandan söz konusu dava araç sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacak ise ve söz konusu bu kişiler tacir değil ise aynı zamanda sigorta şirketi de hasım gösterilmeyecek ise davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerekir.