Sigorta sözleşmesi TTK’nın 1401.maddesinde şöyle tanımlanmıştır: ” Sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi halinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.”
Sigorta sözleşmesinin tarafları olan sigortacı ve sigorta ettirenin birtakım hak, borçları ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlar TTK’nın 1421.madde ve devamında detaylı şekilde anlatılmıştır.
Sigortacı, sigorta sözleşmesinin sigorta himayesi taahhüt eden tarafıdır.
Sigortacının Borç ve Yükümlülükleri
Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü
Kural olarak sigortacının sorumluluğu primin ödenmesiyle başlar, kara ve denizde eşya taşıma işlerine ilişkin sigortalarda ise sigortacı sözleşmenin yapılmasıyla sorumlu olur.
Aydınlatma Yükümlülüğü
Sigortacı, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce gerekli inceleme süresi de tanınmak şartıyla kurulacak sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerini sigorta ettirene yazılı olarak bildirir. Aydınlatma açıklamasının yapılmaması halinde sigorta ettiren sözleşmenin yapılmasına 14 gün içerisinde itiraz edebilir. İtiraz edilmezse sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış kabul edilir. Aydınlatma açıklamasının yapıldığının ispatı sigortacıya aittir.
Sigorta Poliçesi Verme Yükümlülüğü
Sigortacı, sözleşmenin yapılmasından itibaren 24 saat diğer hallerde 15 gün içerisinde yetkililerce imzalanmış bir poliçeyi sigorta ettirene vermekle yükümlüdür. Sigorta poliçesinin geç verilmesinden kaynaklanan zararlardan sigortacı sorumludur.
Giderleri Ödeme Borcu
Sigortacı, sigorta ettiren ve lehtar tarafından rizikonun, tazminatın veya bedel ödeme borcunun kapsamının belirlenmesi amacıyla yapılan makul giderleri bunlar faydasız kalmış olsa bile ödemek durumundadır.
Tazminat Ödeme Borcu
Sigorta tazminatı veya bedeli rizikonun gerçekleşmesiyle birlikte riziko ile ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her halde yapılacak ihbardan 45 gün sonra muaccel olur. Can sigortaları için bu süre 15 gündür. Sigorta ettiren, sigortalı ve tazminat ödenmesini sağlamak amacıyla bunların hukuken fiillerinden sorumlu oldukları kişiler, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebep oldukları takdirde sigortacı tazminat borcundan kurtulur ve aldığı primleri geri vermez.
Sigorta Ettirenin Borç Ve Yükümlülükleri
Prim Ödeme Borcu
Sigorta ettiren sözleşmeyle kararlaştırılan primi ödemekle yükümlüdür. Aksine anlaşma yoksa sigorta primi peşin ödenir. Sigorta primi nakden ödenir. İlk taksidin nakden ödenmesi şartıyla sonraki primler için kambiyo senedi verilebilir. Sigorta ettiren, sigortacının sorumluluğu başlamadan önce kararlaştırılmış primin yarısını ödeyerek sözleşmeden cayabilir. İlk taksidi veya tamamı bir defada ödenmesi gereken prim zamanında ödenmezse sigortacı sözleşmeden 3 ay içinde cayabilir. Bu süre vadeden başlar. Prim alacağının doğduğu tarihten itibaren 3 ay içinde dava veya takip yoluyla istenmemiş olması halinde sözleşmeden cayılmış olur.
Beyan Yükümlülüğü
Sigorta ettiren sözleşmenin yapılması sırasında bildiği veya bilmesi gereken tüm önemli hususları sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Sigortacı için önemli bir husus bildirilmemiş veya yanlış bildirildiği takdirde sigortacı sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir.
Bilgi Verme Ve Araştırma Yapılmasına İzin Verme Yükümlülüğü
Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesinden sonra sözleşme uyarınca veya sigortacının isteği üzerine rizikonun veya tazminatın belirlenmesinde gerekli her türlü bilgi ve belgeyi sigortacıya makul süre içinde sağlamak zorundadır. Bu yükümlülüğün ihlal edilmesi sebebiyle ödenecek tutar artarsa kusurun ağırlığına göre tazminattan indirim yapılabilir.
Zararı Önleme, Azaltma Ve Sigortacının Rücu Haklarını Koruma Yükümlülüğü
Sigorta ettiren imkanlar ölçüsünde zararı önleme veya azaltmak için önlemler almakla yükümlüdür.
Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:
Diğer Makalelerimiz:
