Sporun temel amacı olan bireyleri bir araya getirmek ve sağlıklı aktivitelerde bulunmak, çoğu zaman kişi veya kişilerce spor alanlarında yapılan çirkin tezahüratlar ile engellenebilmektedir. Bu sebeple Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun madde 14 ‘Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat’ başlığı ile bu alanı düzenlemiştir. Buna göre;
‘Spor alanlarında taraftarların grup halinde veya münferiden belirli bir kişiyi hedef veya muhatap alıp almadığına bakılmaksızın duyan veya gören kişiler tarafından tehdit veya hakaret olarak algılanacak tarzda aleni olarak söz ve davranışlarda bulunmaları halinde, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, şikayet şartı aranmaksızın, failler hakkında elli günden az olmamak üzere adli para cezasına hükmolunur.’
Spor Alanları Nedir?
‘Spor alanları’ terimi yine 6222 sayılı kanun ile tanımlanmıştır. Buna göre spor alanları; spor müsabakalarının veya antrenmanların gerçekleştirildiği alanlar ile seyircilere ait seyir alanları, özel seyir alanları, sporculara ait soyunma odası ve bu Kanunun uygulanması kapsamında spor yapmaya elverişli alanları, müsabaka öncesinde, esnasında veya sonrasında taraftarların sürekli veya geçici olarak gruplar hâlinde toplandıkları yerleri, müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergâhları, takım veya taraftarların toplu olarak seyahat ettikleri araçları ya da takımların kamp yaptığı yerlerdir.
14. maddenin 1. fıkrasına göre bu suçta fail, sadece taraftar veya taraftar grubu olabilir. Ayrıca fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde bu maddeye göre ceza alacaklardır. Burada tanımlanan suç tipinde şikayet aranmaz. Normalde hakaret ve tehdit suçlarının temel şeklinin şikayete tabi olduğunu da belirtmek gerekmektedir. Taraftarın dışında; saha görevlileri, oyuncular ve teknik ekipte yer alanların birbiri arasında söylediği sözler veya davranışlar bakımından bu maddeye göre değil genel hükümler çerçevesinde sorumlu tutulabilirler.
Spor alanlarında devlet güvenlik güçlerinin hakarete uğrayıp aşağılanması halinde cezası daha ağır olan TCK 301 uygulanacağı unutulmamalıdır.
Suçun mağduru, 6222 sayılı kanunda düzenlenen çoğu suç gibi toplumdur. Toplumun ve bireylerin ahlak duygusunun korunmasıdır. Taraftarların bireysel olarak veya koro şeklinde küfürlü veya tehdit içeren tezahüratlarda bulunması karşı takım taraftarı için çekilmez bir hal alabilmektedir. Maddenin devamında 2. fıkraya göre;
‘Spor alanlarında toplum kesimlerini din, dil, ırk, etnik köken, cinsiyet veya mezhep farkı gözeterek hakaret oluşturan söz ve davranışlarda bulunan kişi, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, bir yıldan üç yıla hapis cezası ile cezalandırılır.’
Bu fıkraya göre fail taraftar, oyuncu, stat görevli, teknik ekip dahil herhangi bir kimse olabilir. Mağdur ise yine toplum olacaktır. Bu fıkrada belirtilen suç halkı aşağılama suçudur. 3. fıkraya göre ise;
‘Birinci ve ikinci fıkralarda tanımlanan suçların yazılı pankart taşınması veya asılması ya da duvarlara yazı yazılması suretiyle işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.’
Yani spor alanlarında hakaret, tehdit ve halkı aşağılama suçları akılda kalıcılığı arttıran bir durum meydana getiren yazılı halde işlenirse bu cezayı ağırlaştıran bir sebep olarak karşımıza çıkacaktır. Bu suç tipleri açısından yalnızca karşı takımının modunu düşürmek ve kendi takımını desteklemek için yapılan tezahürat ve pankartlar tabiatıyla suç oluşturmayacaktır.
2019 yılında yapılan değişiklik ile 14. Maddeye 4. fıkra eklenmiştir. Buna göre;
‘Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen fiillerin; her türlü yazılı, görsel, işitsel veya elektronik kitle iletişim aracıyla işlenmesi hâlinde de bu madde hükümleri uygulanır.’
6222 sayılı kanunun 14. maddesi 1. ve 2. fıkrasında sayılan suçlar ancak kasten işlenebilir ve bu suçlar hakkında teşebbüs söz konusu olmaz. Bu suçlara herhangi bir şekilde iştirak edilmesi, suça azmettirilmesi veya müşterek fail olunması mümkündür.
Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçlarının Yaptırımı
Öncelikle 14/ 1,2 ve 3 maddelerinin kovuşturulması kendiliğinden yapılmaktadır. 14/1’ de sayılan tehdit ve hakaret içeren tezahürat açısından 50 günden az olmamak üzere adli para cezası verilir. Sadece adli para cezası öngörülen suçlar bakımından ön ödeme kurumu uygulanabileceğinden burada da uygulanır. Ayrıca belirtilmelidir ki TCK madde 100/4’te düzenlenen tutuklama yasağı gereğince ‘sadece adli para cezasını gerektiren veya hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemez’ hükmü 14/1 için de uygulama alanı bulacaktır.
14/2’nin yaptırımı ise bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası olarak öngörülmüştür. Bu iki fıkrada yazılı suçlar bakımından yetkili ve görevli mahkeme, suçun işlendiği yer Hakimler ve Savcılar Kurulunun ihtisas mahkemesi olarak görevlendireceği Asliye Ceza Mahkemesidir.
Mükyen Hukuk Bürosu uzman avukatlarından randevu almak için:
Diğer Makalelerimiz:
