Spor Tahkim Mahkemesi Kararlarının İptali Nedir?

Spora ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde ihtilafların tahkim ya da arabuluculuk yoluyla spor dünyasının özel ihtiyaçlarına uyarlanmış kurallar ile çözülmesini kolaylaştırmak amacıyla hizmet veren ve herhangi bir spor organizasyonundan bağımsız şekilde çalışan en üst mahkeme olarak bilinen bağımsız tahkim mahkemesi görev alır. Tahkim mahkemesi CAS olarak kısaltılabilir. Öncelikle belirtmek gerekir ki CAS tarafından verilen kararların devlet mahkemesi kadar infaz gücü vardır çünkü CAS’ın görevi spor ile doğrudan ya da dolaylı şekilde ilişkili olan uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmaktır. Bu sebeple Spora ilişkin tahkim kodunun usul kuralları çerçevesinde CAS tarafından verilmiş olan bir hakem kararının konunun taraflarına tebliğ edilmesinden sonra taraflar için nihai ve bağlayıcı olma niteliği ortaya çıkar. Bu anlamda CAS hakem kararlarına karşı başvuru yöntemleri ise epey kısıtlıdır. Söz konusu yöntemlerden biri; CAS birinci derece mahkeme olarak görev yaptığı için olağan tahkim usulüne başvurarak söz konusu karara karşı tekrar CAS2a temyiz başvurusu yapmaktır. Ancak burada belirtmek gerekir ki; bu halde yapılacak olan temyiz başvurusu sadece ilgili federasyon ya da spor organının kuralları tarafından açık bir şekilde belirtilmiş ise mümkün olur. Söz konusu bu durum dışında; CAS tarafından verilmiş olan bütün hakem kararlarına karşı itiraz etmek için İsviçre’de bulunan ve en yüksek yargı mercii olan İsviçre Federal Mahkemesi nezdinde CAS hakemleri tarafından verilmiş olan kararların kaldırılmasını talep ederek iptal davası açmak mümkün olur.

İptal Davasının İsviçre Federal Mahkemesi Tarafından Kabul Edilebilirlik Koşulları Nelerdir?

İsviçre Federal Mahkemesi milletlerarası kararların iptalinde aşağıda verilen incelemeleri yapar;

İsviçre Federal Mahkemesinin söz konusu iptale bakmakla yetkili olup olmadığını,
Söz konusu iptal edilmesi istenen kararın iptal işlemi yapılabilecek bir karar niteliğini taşıyıp taşımadığını,
Söz konusu kararın iptalini talep eden tarafın bu konuda dava hakkına sahip olup olmadığını,
Söz konusu iptal başvurusunun belirlenmiş süre içerisinde yapılıp yapılmadığını.

İsviçre Federal Mahkemesinin Yetkisi Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; CAS’ta yer alan R28 maddesi çerçevesinde İsviçre Federal Mahkemesinin tahkim yeri olarak Lozan/İsviçre belirlenmiştir. Buna göre yapılan yargılama süresi içinde ilgili duruşmaların İsviçre dışında yapılması ya da nihai kararın İsviçre dışında alınması bu anlamda tahkim yerini değiştirmez. Bu uygulamanın amacı ise; CAS tahkiminde, söz konusu yargılama nerede yürütülürse yürütülsün CAS yargılamasının bütün kararlarının aynı usule tabi olması ve söz konusu bu usulün davanın taraflarının bulunduğu ülkeye göre değişiklik göstermesinin önüne geçilmesidir. Bu anlamda daha önce de söylediğimiz gibi tahkim yeri olarak İsviçre belirlendiği için CAS kararlarına karşı başvurulabilecek yargı yolları ile bu konulardaki yetkili olan merciler de İsviçre hukuku çerçevesinde belirlenmektedir.

İptali Talep Edilebilecek Kararlar Nelerdir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; kural olarak tahkim sorgulamasını sonlandıran nihai olan kararlara karşı İsviçre Federal Mahkemesinde iptal davası açılabilirken, ilgili yargılamayı sonlandırmayan ara kararlar aleyhinde kural olarak iptal davası açılamamaktadır. Ancak söz konusu bu durumun istisnası olarak; ilgili hakem heyetinin kendi yetkisi ile hakem heyetinin reddedilmesi ile ilgili verilmiş olan ara kararlar hakkında İsviçre Federal Mahkemesinde iptal davası açılabilir. Söz konusu bu hallerde CAS hakem heyeti ilgili yargılamadan elini çeker ve yargılamayı sonlandırır. Bu anlamda ilk olarak söz konusu davanın reddine ilişkin verilmiş olan CAS kararlarına karşı iptal davası açmak mümkündür.

Kararın İptalini Talep Edebilecek Kişiler Kimlerdir?

İsviçre Federal Mahkemesi Kanunu’nun 76. maddesinde yer alan düzenlemeye göre; tahkim yargılaması esnasında taraf olarak yer alan kişi ya da taraf olma imkanından yoksun bırakılmış kişiler ile söz konusu iptal davasına konu olan karardan özel olarak etkilenen ve kararın değiştirilmesi ya da iptal edilmesinde korunmaya değer çıkarı olan kişiler iptal davası açma hakkına sahiptir. Buna göre; ilgili tahkim yargılamasında ilk olarak taraf olan kişilere iptal davası açma hakkı tanınmıştır ve bu şekilde söz konusu davanın tarafı olmayan üçüncü kişilerin davanın geç bir aşamasında davaya müdahil olmaları ve davanın gidişatını değiştirme ihtimalleri engellenmiş olur. Fakat burada belirtmek gerekir ki; söz konusu davaya taraf olmayan ancak ilgili kararın iptal edilmesinde ya da değiştirilmesinde kanuni anlamda yararı mevcut olan kişilerin dava açmasına engel yoktur. Bu durumun sebebi ilgili kişilerin hak kaybı yaşamasının önüne geçmektir. Ancak yine burada belirtmek gerekir ki bu halde ilaveten iptal davası açan tarafın dava açmakta hukuki yararının olduğu kişinin kendisi tarafından ortaya konulmalıdır.

İptal Davasında Süre Nedir?

CAS kodu uyarınca CAS kalemi tarafından tebliğ edilmiş olan kararların kesin olduğunu ve söz konusu kararlara karşı ilgili kararın posta ya da kurye ile tebliğ edilmesinin ardından 30 günlük süre içerisinde İsviçre yasaları çerçevesinde belli hallerde başvuru yolu mevcuttur. Buna göre; İsviçre Federal Mahkemesi Kanununun 100. maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde CAS kararlarına karşı iptal davası 30 gün içinde açılabilir.

İptal Davası Açma Hakkından Feragat Nedir?

CAS kodu çerçevesinde tarafların yerleşim yeri, mutat meskeni ya da işyerlerinin İsviçre dışında olması durumunda taraflar aralarındaki tahkim anlaşmasını açıkça koyacakları bir hüküm ile ya da daha sonra yapacakları yazılı bir anlaşma ile ilgili kararın kaldırılmasına ilişkin başvuru yapma hakkından feragat edebilir.

İptal Sebepleri Nelerdir?

İMÖHK madde 190. maddesinin 2. fıkrası çerçevesinde CAS tarafından verilen hakem kararlarına karşı tek hakemin seçiminde ya da hakem mahkemesinin oluşumunda usule aykırılık teşkil edecek bir durumun bulunması halinde aşağıda sınırlı şekilde sayılan gerekçeler dahilinde İsviçre Federal Mahkemesi nezdinde iptal davası açılabilir. Bu haller;