Vergi Uyuşmazlığı Nedir?

Öncelikle tanımından başlamak gerekirse; vergi uyuşmazlığı, vergi alacaklısı ile vergi borçlusu arasında meydana gelen ihtilaflara verilen isimdir. Hukuki anlamda vergi borçlusu vergi mükelleflerini ifade ederken, vergi alacaklısı kavramı ise hazine ve maliye bakanlığı, gelir idaresi başkanlığı ve vergi dairesi başkanlıklarını ifade eder. Bu bağlamda vergi uyuşmazlığı, tahsil, tarh, tahakkuk ve vergi mükellefiyetleri konusunda oluşabileceği gibi ilgiliye verilen cezalarla bağlantılı olarak da ortaya çıkabilir.

Vergi Mükellefiyetinde Hata Bulunması Uyuşmazlığı Nedir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki; vergi mükellefiyetinde hata bulunması idari dava açılabilecek geçerli sebepler arasında yer alır. Burada vurgulamak gerekir ki; bir kişi vergiden muaf ise ya da vergiye tabi değil ise söz konusu bu kişi için vergilendirme yapılamaz. Genel itibariyle söz konusu bu durum, gerçek vergi mükellefi yerine bir başkasının vergilendirilmesi şeklinde meydana gelebilir. Söz konusu bu halde vergi mükellefleri vergi mükellefiyetinde hata bulunması nedeni ile idari dava açma hakkına sahiptir.

Vergi İncelemeleri Sırasında Uyuşmazlıklar Nelerdir?

Burada belirtmek gerekir ki; vergilendirme işlemlerinin yapılma sürecinde vergi mükelleflerinin defter ve kayıtları incelenebilir. Yapılan söz konusu bu incelemelerin amacı ise söz konusu defter ve kayıtların kanunlarda belirtilen esaslara uygun şekilde denetlenerek, yapılacak olan vergilendirmenin doğru olarak yapılmasını sağlamaktır. Söz konusu bu incelemeyi yapan kişilerin, kanunda belirlenmiş olan usullere göre inceleme yapmamaları ya da incelemelerinde hata yapmaları halinde ise hukuka aykırı haller meydana gelebilir. Bu duruma ek olarak söz konusu inceleme sonucunda hazırlanarak idareye sunulan raporların da doğru ve kanunda belirtilen usuller çerçevesinde hazırlanmış olması gerekir. Eğer söz konusu incelemeler usullere uygun yapılmaz ise vergi mükellefleri vergi incelemeleri sırasında oluşan hatalar sebebi ile idari dava açabilirler.

Hatalı Vergi Tarhı ve Ceza Uygulamaları Uyuşmazlıkları Nelerdir?

Hatalı vergi tarhı ve ceza uygulamaları nedeni ile meydana gelebilecek uyuşmazlıklar aşağıda sıralanmıştır;

• Vergilendirme işlemlerindeki belge ve evraklarda yer alan rakamların eksik ya da fazla yazılması,
• Vergilendirme işlemlerindeki belge ve evraklarda yer alan kanuni indirimlerin eksik ya da fazla yazılması,
• İlgili vergi oranlarının yanlış hesaplanarak uygulanmış olması,
• İlgili vergi tarifelerinin yanlış hesaplanarak uygulanmış olması,
• Mahsupların hesap edilmemiş olması,
• Mahsupların yanlış hesaplanarak uygulanmış olması.

Yukarıda sıralanmış olan hallerin tespit edilmesi halinde söz konusu bu uyuşmazlıklardan kaynaklanan vergi mükellefleri idari dava açabilirler.

Tahsil Aşamasındaki Uyuşmazlıklar Nelerdir?

Vergilendirme işlemlerinde oluşabilecek uyuşmazlıkların en son süreci ise söz konusu vergilerin vergi mükelleflerinden tahsil edilmesi aşamasında gerçekleşebilir. İlgili uyuşmazlıklar, ödeme emri üzerinden meydana gelir. Burada önemle vurgulamak gerekir ki; söz konusu ödeme emrinin yazılı olarak tebliğ edilmesi gerekir. İlgili vergi mükellefleri, ödeme emrinin kendilerine tebliğ edilmesinin ardından genel itibariyle aşağıda sıralanmış olan sebeplerden dolayı idari dava açabilirler;

• Ödeme emrinde belirtilmiş olan borcun olmaması halinde,
• Ödeme emrinde belirtilmiş olan borcun tamamının ya da bir kısmının ödenmiş olması halinde,
• Ödeme emrinde belirtilmiş olan borcun, kanunda belirtilen zamanaşımı süresini aşmış olması halinde.

Vergi mükellefleri yukarıda sıralanmış olan durumlardan herhangi birini tespit ettiklerinde, ödeme emri kendilerine tebliğ edilmesinden itibaren, en geç 15 gün içinde idari dava açabilirler.