Mavi Kart Nedir?

Öncelikle tanımından başlamak gerekirse; doğumundan itibaren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, daha sonra Türk vatandaşlığından izinle ayrılan kişilere başvuru üzerine verilen, resmi işlerde kullanılan kimlik belgesi mavi kart olarak tanımlanır. Buna göre söz konusu bu belge nüfus cüzdanı olarak kullanılabilmektedir. İlgili karta sahip kişiler Türk vatandaşlarının sahip olduğu hakların neredeyse tamamına sahip olur. Mavi kartla ilgili düzenlemeler 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve bu kanunun uygulanmasına ilişkin bir yönetmelik düzenlemesinde yer alır.

Mavi Kart Nasıl Alınır?

Mavi kart başvurusu için gerekli olan belgeler; kartı alma talebini içeren dilekçe, fotoğraf ve yabancı devlet vatandaşı olduğuna dair resmi makamlarca onaylanmış bilgi içeren belgelerdir. Söz konusu bu belgeler ile birlikte mavi kart başvurusu ilgili mercilere yapılır. Yapılan başvuru ardından herhangi bir eksiklik olmaz ve şartlara aykırılık tespit edilemez ise yurt dışında temsilcilikler, yurt içinde nüfus müdürlükleri mavi kartı düzenleyerek ilgilisine ulaştırır. Yapılan bu işlemler ile birlikte kart sahibi kişiler ve kanun çerçevesinde belirlenen altsoyları Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilir. Söz konusu bu halde ilgili kişinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası değiştirilmeden Mavi Kartlılar Kütüğüne taşınır. Fakat burada belirtmek gerekir ki altsoyunda daha önce Türk vatandaşı olmayan biri mevcut ise söz konusu bu kişiye yeni bir yabancı kimlik numarası verilir. Bu işlemlerin ardından sonra yapılacak tüm resmi işlemlerde mavi kart kimlik kartı yerine kullanılabilir.

Mavi Kart Kimlere Verilir?

Mavi kartın kimlere verileceği konusunda kişilerin genellikle çalıştıkları iş nedeni ile bulundukları yabancı ülkelerde daha iyi yaşam koşullarına ulaşmak, ekonomik, sosyal ve siyasal ayrıcalıklardan yararlanmak isteyen Türk vatandaşları başvuruda bulunduklarını söyleyebiliriz. Söz konusu bu kişiler öncelikle izin alarak Türk vatandaşlığından çıkarlar ardından gerekli başvuruların ardından bu karta sahip olabilirler. Bu anlamda sağlanan haklardan kart sahipleri ile birlikte kart sahiplerinin kanunda belirlenen dereceye kadar olan altsoyları da yararlanabilir.

Mavi Kart Alabilmek İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

Doğumu ile birlikte Türk vatandaşlığı kazanan kişiler sonrasında vatandaşlıktan çıkmak için izin belgesi alıp gerekli başvuruları yapmalarının sonucunda mavi kart sahibi olabilirler. Mavi kart başvurusu için gerekli şartlar aşağıda sıralanmıştır:

• Söz konusu kişi Türkiye’de doğmuş olmalı ya da anne veya babasından biri Türk vatandaşı olmalıdır. Bu anlamda doğumla birlikte Türk vatandaşlığı kazanılmış olur.
• Söz konusu kişinin gerekli başvuruları yapıp İçişleri Bakanlığının verdiği izin ile Türk vatandaşlığından çıkmış olması gerekir. Söz konusu bu halde vatandaşlıktan izin alma dışında bir sebeple çıkmış olan kişilerin başvurmasının mümkün olmadığı anlamını gelir. Buna göre denilebilir ki vatandaşlıktan atılan kişiler bu haktan yararlanamaz.

Türk Vatandaşlığından Çıkmak için Gerekli Şartlar Nelerdir?

Türk vatandaşlığından çıkmak için gerekli olan şartlar Türk Vatandaşlığı Kanunu 25. Ve 26. Maddesinde yer alır ve ilgili kanun maddelerine aşağıda yer verilmiştir.

Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 25

(1) Türk vatandaşlığından çıkmak için izin isteyen kişilere aşağıdaki şartları taşımaları halinde Bakanlıkça çıkma izni veya çıkma belgesi verilebilir.

• a) Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
• b) Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtiler bulunmak.
• c) Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmamak.
• ç) Hakkında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmamak.

Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 26

1. Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmak üzere Türk vatandaşlığından çıkmak için izin isteyenlerden talepleri uygun görülenlere Bakanlıkça, Türk vatandaşlığından çıkma izin belgesi; verilen izin sonucunda veya önceden yabancı bir devlet vatandaşlığını kazandığını belgeleyenlere ise Türk vatandaşlığından çıkma belgesi verilir.
2. Çıkma izin belgesi, karar tarihinden itibaren iki yıl geçerlidir. İzin belgesini alanlar bu süre içerisinde yurt içinde ikamet edilen yer valiliğine, yurt dışında ise dış temsilciliklere yabancı devlet vatandaşlığını kazandıklarına dair bilgi ve belgeleri vermek zorundadır. Süresi içinde yabancı devlet vatandaşlığının kazanılamaması durumunda çıkma izin belgesi geçersiz hale gelir.

Çıkma İzniyle Türk Vatandaşlığını Kaybeden Kişilere Tanınan Haklar Nelerdir?

Çıkma nedeniyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar ile ilgili düzenleme Türk Vatandaşlığı Kanunu 28. Maddesinde yer alır ve ilgili kanun maddesine aşağıda yer verilmiştir.

Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 28

1. Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
2. Bu madde kapsamında bulunan kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.
3. Bu madde kapsamında bulunan kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler.
4. Cumhurbaşkanı gerekli görmesi halinde üçüncü dereceden itibaren hangi dereceye kadar olan altsoyların bu maddede tanınan haklardan faydalanabileceğini belirleyebilir.
5. Bu madde hükümlerinden yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelendirmesi şarttır.
6. Bu madde kapsamında bulunan kişilere, talepleri halinde bu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Bu Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır.
7. Bu maddenin sağladığı hakların kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir. Kartın ibraz edilememesi durumunda Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belge ile işlem yapılır. Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur.
8. Bu madde kapsamında bulunan kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarası kullanılır.
9. Mavi Kartın düzenlenmesi ve dağıtılması ile Mavi Kartlılar Kütüğünün elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
10. Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli düzenlemeleri yapar.