Müteahhide Karşı Tüketicinin Hakları Nelerdir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerine, Türk Borçlar Kanununun 470 ila  486 maddeleri arasında düzenlenen “Eser Sözleşmesi” hükümleri uygulanır. Yüklenici diğer bir deyişle müteahhidin ayıptan kaynaklanan sorumluluğu ise Türk Borçlar Kanunu 474. ve devamında yer alan maddelerinde düzenlenmiştir. Türk Borçlar kanunu 474. Maddesinde  ayıbın belirlenmesi ile ilgili düzenlemeler yer alır ve ilgili kanun maddesine aşağıda yer verilmiştir.

Türk Borçlar Kanunu Madde 474

İş sahibi, eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkân bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa, bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek zorundadır.

Taraflardan her biri, giderini karşılayarak, eserin bilirkişi tarafından gözden geçirilmesini ve sonucun bir raporla belirlenmesini isteyebilir.

Tüketicinin Seçimlik Hakları Nelerdir?

Tüketicinin seçimlik hakları ile ilgili düzenleme Türk Borçlar Kanunu 475. Maddesinde yer alır ve ilgili kanun maddesine aşağıda yer verilmiştir.

Türk Borçlar Kanunu Madde 475

Eserdeki ayıp sebebiyle yüklenicinin sorumlu olduğu hâllerde iş sahibi, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir:

1. Eser işsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme.
2. Eseri alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme.
3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasını isteme. İşsahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Eser, işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılmış olup, sökülüp kaldırılması aşırı zarar doğuracaksa işsahibi, sözleşmeden dönme hakkını kullanamaz.

Öte yandan iş sahibinin sorumluluğu ile ilgili Türk Borçlar Kanunu 476. Maddesinde “Eserin ayıplı olması, yüklenicinin açıkça yaptığı ihtara karşın, işsahibinin verdiği talimattan doğmuş bulunur veya herhangi bir sebeple işsahibine yüklenebilecek olursa işsahibi, eserin ayıplı olmasından doğan haklarını kullanamaz.” şeklindeki ifadeler ile belirlenmiştir.

Eserin Kabulü Nedir?

Eserin kabulü ile ilgili düzenleme Türk Borçlar Kanunu 477. Maddesinde yer alır ve ilgili kanun maddesine aşağıda yer verilmiştir.

Türk Borçlar Kanunu Madde 477

Eserin açıkça veya örtülü olarak kabulünden sonra, yüklenici her türlü sorumluluktan kurtulur; ancak, onun tarafından kasten gizlenen ve usulüne göre gözden geçirme sırasında fark edilemeyecek olan ayıplar için sorumluluğu devam eder.

İşsahibi, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, eseri kabul etmiş sayılır.

Eserdeki ayıp sonradan ortaya çıkarsa işsahibi, gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmek zorundadır; bildirmezse eseri kabul etmiş sayılır.