Evden Uzaklaştırma Nedir?

6284 sayılı kanun çerçevesinde; eşin birlikte yaşanılan konuttan ya da bulunduğu başka bir yerden hakim tarafından verilen karar ile uzaklaştırılması ve birlikte yaşanılan konutun şiddet gören eşe tahsis edilmesi evden uzaklaştırma olarak tanımlanır. Evden uzaklaştırma kararı ayrıca konuta, okula, işyerine, şiddet gören kişiye vs. yaklaşmama, iletişim kurmama gibi yükümlülükleri de kapsar.

Şiddet Gören Eş Ne Yapmalıdır?

Evlilik içerisinde şiddete maruz kalan eş evden uzaklaştırma ya da diğer başka tedbirlerin uygulanabilmesi için mahkemeye başvurmalıdır. Burada önemle belirtmek gerekir ki; şiddet gören eşin şiddet gördüğünü kanıtlamasına gerek yoktur, bu açıdan kişinin sözlü beyanı yeterli görülür. Fakat yine de sonraki süreçler için söz konusu olayın şahitleri ile görüşmesi, darp raporu alması vs. lehine olur.

Evden Uzaklaştırma Kararını Kim Verir?

Aile mahkemesi hakimi, aile içinde yaşanan şiddet olaylarında başvurulması gereken kişidir. Şiddet uygulayan eş hakkında verilecek olan uzaklaştırma ya da diğer tedbir kararlarına aile mahkemesi hakimi karar verir. Ancak aşağıda değineceğimiz bazı tedbir kararları mülki amir tarafından da verilebilir. Buna göre bu kararları ilçelerde kaymakam verirken illerde ise valiler verir.

Önleyici Tedbirler Nelerdir?

6284 sayılı Kanun 5. maddede aile içi şiddet durumunda hakim tarafından verilebilecek önleyici tedbirlere yer verilmiştir. Söz konusu bu tedbirler aşağıda kanun maddesi şeklinde verilmiştir;

6284 Sayılı Kanun 5. Madde

(1) Şiddet uygulayanlarla ilgili olarak aşağıdaki önleyici tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere hâkim tarafından karar verilebilir:

• a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.
• b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.
• c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.
• ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.
• d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.
• e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
• f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.
• g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.
• ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.
• h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.

Burada önemle belirtmek gerekir ki yukarıda yer verilen kanun maddesinde sayılan tedbirlerden hangisinin uygulanacağına; somut olayın şartlarına, fiziksel, ekonomik, psikolojik, cinsel vb. gibi şiddetin türüne, tarafların durumuna vs. bakılarak karar verilir. Buna ek olarak yukarıdaki tedbirlerin biri ya da birkaçını kişinin kendisinin talep etmesi mümkündür. Yine önemle vurgulamak gerekir ki; yukarıda verilen tedbirler sınırlı şekilde sayılmamış olup hakim tarafından yukarıdaki yöntemlere benzer farklı tedbirler de verilebilir.

Hakimin Vereceği Koruyucu Tedbirler Nelerdir?

Yukarıda verdiğimiz tedbirler önleyici tedbirler iken; hakim tarafından koruyucu tedbir kararları da verilebilir. 6284 sayılı Kanun 4. maddede aile içi şiddet durumunda hakim tarafından verilebilecek koruyucu tedbirlere yer verilmiştir. Söz konusu bu tedbirler aşağıda kanun maddesi şeklinde verilmiştir;

6284 Sayılı Kanun 4. Madde

(1) Bu Kanun kapsamında korunan kişilerle ilgili olarak aşağıdaki koruyucu tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere hâkim tarafından karar verilebilir:

• a) İşyerinin değiştirilmesi.
• b) Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi.
• c) 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması.
• ç) Korunan kişi bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi.

Yukarıda verilen koruyucu ya da önleyici tedbirlerden hangisinin ya da hangilerinin uygulanacağı somut olayın özelliklerine göre değişmektedir.

Mülki Amirin Vereceği Önleyici Tedbirler Nelerdir?

Bazı durumlarda aile içi şiddet halinde verilmesi gereken tedbir kararlarını aile mahkemesi hakimi değil mülki amir verir. 6284 sayılı Kanun 3. maddede aile içi şiddet durumunda mülki tarafından verilebilecek tedbirlere yer verilmiştir;

6284 Sayılı Kanun 3. Madde

(1) Bu Kanun kapsamında korunan kişilerle ilgili olarak aşağıdaki tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere mülkî amir tarafından karar verilebilir:

• a) Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması.
• b) Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması.
• c) Psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
• ç) Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması.
• d) Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması.

Evden Uzaklaştırma Kararı Ne Zaman Başlar?

Yukarıda bahsettiğimiz her türlü koruma ve önleme amaçlı tedbir kararı ile evden uzaklaştırma kararı mahkeme tarafından alınıp tebliğ edildiği an başlar çünkü şiddet durumu sebebiyle alınan bu kararların ivedilikle uygulanması gerekir. Bu durum, 6284 sayılı Kanunun 8. maddesinin 1. fıkrasında “Tedbir kararı, ilgilinin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlileri ya da Cumhuriyet savcısının başvurusu üzerine verilir. Tedbir kararları en çabuk ve en kolay ulaşılabilecek yer hâkiminden, mülkî amirden ya da kolluk biriminden talep edilebilir.” şeklinde belirtilmiştir.” şeklinde de belirtilmiştir.

Şiddet Uygulayan Eşin Aynı Zamanda Başka Suçları İşlemesi Halinde Ne Olur?

Şiddet uygulayan eş aynı zamanda başka bir suç da işlemiş ise; 6284 sayılı Kanun madde 6 maddesine göre, kişinin silah bulundurması, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımının suç oluşturması nedeniyle yahut başka bir suç işlemesine bağlı olarak aşağıda verilen tedbirler uygulanır;

6284 Sayılı Kanun 6. Madde

(1) Kişinin silah bulundurması, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmasının suç oluşturması dolayısıyla ya da fiilinin başka bir suç oluşturması nedeniyle;

• a) Soruşturma ve kovuşturma evresinde koruma tedbirlerine veya denetimli serbestlik tedbirlerine,
• b) Mahkûmiyet hâlinde ceza veya güvenlik tedbirlerinin infazına ve bu çerçevede uygulanabilecek olan denetimli serbestlik tedbirlerine, ilişkin kanun hükümleri saklıdır.